نمایش موارد بر اساس برچسب: فسفاته روی
پوشش روی فسفات روی فولاد ضد زنگ نوع 316L
مقدمه
فولاد ضدزنگ به علت مقاومت در برابر خوردگی خوب، کارایی گرم و سرد و خواص مکانیکی عالی، به طور گسترده ای در صنعت استفاده می شود. از میان آنها نوع فولاد ضد زنگ 316L (به عنوان 316L SS نامیده می شود) شناخته شده به عنوان مواد سازگار با محیط زیست است و آن را به عنوان پیچ و یا صفحات برای کاشت در ارتوپدی و دندانپزشکی استفاده می شود.
آهن به عنوان Fe2+ ، که ممکن است از 316L SS زیر محیط بدنه حل شود، یک عنصر ردیابی ضروری برای تقریبا تمام موجودات زنده است، با این حال، غلظت بالا یون Fe2+ منجر به اثر منفی بر بافت زنده می شود [1]. بنابراین پوشش سطح می تواند برای جلوگیری از آزاد شدن یون Fe2+ مفید باشد. با توجه به اصلاح سطح 316L SS، اخیرا تنها چند روش پوشش سطحی مانند اسپری پلاسما [2]، الکتروشیمیایی [3] و روش الکترولیزوئید [4] گزارش شده است که برای مواد بیولوژیکی مورد ، اما همچنین زمینه های مهندسی استفاده قرار می گیرند.
پوشش های زیست فعال اسپری شده توسط پلاسما ممکن است برای SS 316L مجاز باشد زیرا آنها در حال حاضر در ایمپلنت های ساخته شده از تیتانیوم و آلیاژ آن استفاده می شود؛ با این حال، ضریب چسبندگی ضخامت پوشش فلز و همچنین بی ثباتی فاز، ترکها و مشکل کنترل لایه های رسوب شده گزارش شده است [5]. روش پوشش وضعیت الکترود در راه اندازی و بررسی پردازش نسبتا پیچیده است [6].
از سوی دیگر، فسفاته شده یا فسفاتیزه کردن روی، یک نوع پوشش فسفات روی یکی از محبوب ترین روش هایی است که برای فولاد معتدل برای بدست آوردن یک لایه محافظ روی آن در برابر واکنش خوردگی استفاده می شود [7]. به طور کلی، چندین کاربرد برای فلزات فسفاته روی ، مانند دستگاه های مقاوم در برابر خوردگی [8]، قطعات خودروی مقاوم در برابر سایش مانند محور چرخ دنده و میل لنگ [9]، شکل گیری سرد فولاد [10]، روانکاری برای رسم عمیق [11]، پیش درمان نقاشی [12]، و اتصال مکانیکی [13] بین پلیمرها و سطح فلزات به خوبی شناخته شده است.
برای خواندن ادامه مطلب اینجا کلیک کنید
توالی فرآیند فسفاته روی نیکل
توالی عملیاتی فرآیند فسفات روی نیکل غوطه وری
JP ZNNI 90
با کاربرد مقاومت در برابر خوردگی
ثبت سفارش برخط (آنلاین) محصولات شیمیایی
توالی فرآیند فسفاته کشش مفتول
توالی عملیاتی فرآیند فسفات روی غوطه وری به منظور شکل دهی سرد
(کشش لوله ها و سیم ها)
ثبت سفارش برخط (آنلاین) محصولات شیمیایی
توالی فرآیند فسفاته کشش قالب
توالی عملیاتی فرآیند فسفات روی غوطه وری برای پرسکاری
قالب عمیق/ بیرون زدگی
ثبت سفارش برخط (آنلاین) محصولات شیمیایی
ضخامت و تخلخل فسفاته
ضخامت و تخلخل پوشش فسفاته به چندین عامل بستگی دارد. یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر تخلخل پوشش، ضخامت پوشش است. میتوان کاهش تعداد تخلخل را با افزایش ضخامت پوشش در ارتباط دانست. با وجود این، ضخامت پوشش به تنهایی قابل اطمینان نیست، زیرا تخلخل پوشش به ترکیب شیمیایی پوشش نیز بستگی دارد. میزان تخلخل حاصل از پوششهای محلول های فسفاته آرام (بدون تسریع کننده) به میزان آهن موجود در محلول بستگی دارد. میزان ضخامت پوشش بیش از هر چیز تابع نوع محلول فسفاته است. اندازه ضخامت پوشش حاصل از محلول های فسفاته آرام (بدون تسریع کننده) به طور متوسط 15میکرون و در حمام های حاوی تسریع کننده 1تا 10 میکرون میباشد
تاریخچه فسفاته روی
تاریخچه و گسترش فرآیند فسفاته کاری
استفاده از پوششهای فسفاته برای محافظت از سطح فولادها از اواخر قرن نوزدهم شناخته شده است و در طول این مدت در بسیاری از تولیدات جهانی مثل اتومبیل، یخچال مبلمان و... مورد استفاده قرار گرفته است. نخستین ثبت موثق از پوششهای فسفاته که به منظور جلوگیری از زنگ زدن آهن وفولاد اعمال شد، اختراع آقای Ross در سال 1869 میباشد. در روش او آهن گداخته در اسید فسفریک غوطه ور شد. از آن پس این فرآیند پیشرفتهای متعددی داشته است که مهمترین آنها در جدول 1-1 آورده شده است.
جدول 1-1 گسترش فرایند فسفاتهکاری در طول تاریخ
سال/دوره |
نوع توسعه و پیشرفت فرایند |
1906 |
فسفاته کاری آهن و فولاد بااستفاده از اسید فسفریک |
1908 |
اعمال پوشش فسفاته با عوامل اکسنده به منظور کاهش زمان فرایند |
1909 |
بازیابی حمام و فرموله کردن حمام فسفات روی با دمای بالا – زمان فرایند: یک ساعت |
1911 |
فرموله کردن حمام فسفات منگنز با دمای بالا – زمان فرایند: 5/2-2 ساعت |
1914 |
انجام فرایند با حفظ نسبت اسید کل به اسید آزاد |
1928 |
شناسایی پوشش فسفاته به عنوان زیرلایهای برای رنگ |
1929 |
انجام فرایند با افزودن مس به عنوان شتاب دهنده – زمان فرایند: 10 دقیقه تا یک ساعت |
1933 |
استفاده از عوامل اکسنده مانند نیترات برای تسریع فرایند – زمان فرایند: 5 دقیقه |
1934 |
استفاده از پوشش فسفاته در کارسرد فلزات |
1937 |
فسفاته کاری پاششی – زمان فرایند: 90-60 ثانیه |
1940 |
توسعه فرایند فسقاته غیر پوششی بر پایه فسفاتهای سدیم یا آمونیوم |
1940 |
توسعه روشهای فسفاتهکاری سرد |
1941 |
فسفاته کاری سطوح آلومینیوم با استفاده از فسفات روی و فلوریدها |
1943 |
استفاده از محلول دی سدیم فسفات حاوی یون تیتانیوم پیش از فسفاته کاری به عنوان آماده سازی سطح |
دهه 1950 |
استفاده از پوششهای فسفاته منگنز در مقیاس زیاد به منظور نگهدارنده روغن - برای سطوح سایشی، لغزشی و... |
دهه 1960 |
استفاده از افزودنیهای خاص برای کنترل وزن پوشش |
دهه 1960 |
فرآیند پاشش در دمای 30-25 درجه سانتیگراد |
دهه 1970 |
بهینه سازی کیفیت پوشش و استفاده از تمیزکنندههای پاششی بر پایه تکنولوژی سورفکتانت |
در 30 سال اخیر نیز تلاشهای زیادی جهت بهینه کردن و اقتصادی کردن پوششهای فسفاته انجام شده است؛ از جمله استفاده از حمامهای فسفاته کاری کم دما و پایین آوردن مصرف انرژی استفاده از تکنولوژی روی کم، استفاده از افزودنیهای خاص در حمام استفاده از یون فلزات سنگین بیشتر از یک کاتیون در حمام فسفاته کاری و غیره. اخیراً انواع جدید پوششهای فسفاته از جمله پوششهای فسفاته قلع، نیکل و سرب نیز معرفی شدهاند.
واحد تحقیق و توسعه شرکت جلاپردازان
پوشش فسفاته برای زیر سازی رنگ
وظیفه اصلی یک پوشش رنگ محافظ جلوگیری از خوردگی فلز پایه در محیطی که مورد استفاده قرار گرفته می باشد. برای دستیابی به این هدف روش آماده سازی بایستی به نحوی باشد که اکتیویته سطح فلز را کاهش دهد. بطوریکه از خوردگی در فصل مشترک رنگ– فلز جلوگیری شود.
معمولأ پوشش های فسفاته روی بر پوششهای فسفاته آهن بعنوان پایه ای برای رنگ کاری بکار می روند. نمونه ای از این کاربردها برای بدنه اتومبیل، فیلترهای هوا، سیستم ترمز، تانک های سوخت، کابینتهای فلزی، مصارف خانگی و اسباب بازی ها می باشد.
مرجع: سایت جلاپردازان پرشیا
کاربردهای فسفاته کاری
پوشش فسفاته به دلیل اقتصادی بودن، سرعت تشکیل بالا، محافظت از خوردگی خوب، مقاومت سایشی، چسبندگی و خاصیت روانکاری نقش مهمی را در صنعت اتومبیل و صنایع دیگر ایفا میکند. بیشترین استفاده پوششهای فسفاته بعنوان پایه ای برای رنگ می باشد همچنین به عنوان نگهدارنده روغن ها و افزایش چسبندگی رنگ، عایق کاری الکتریکی بکار می روند. در زیر به توضیح مختصر هر یک از کاربردهای فوق الذکر می پردازیم .
پوشش فسفاته برای محافظت در برابر خوردگی
تمام انواع پوشش های فسفاته برای حفاظت در مقابل خوردگی می توانند مورد استفاده قرار گیرند. پوشش فسفاته غیر قابل حل به صورت یک سد فیزیکی در مقابل رطوبت عمل می نماید. درجه حفاظت پوشش های فسفاته در برابر خوردگی به عوامل مانندیکنواختی پوشش.، ضخامت دانسیته و اندازه کریستالهای پوشش و نوع آب بندی نهایی بستگی دارد.
پوششهای فسفاته ای که برای مقاصد جلوگیری از خوردگی می باشند. ممکن است نهایتأ توسط محلول آبی حاوی ترکیبات کروم دار آب بندی شوند و یا میتوان برای افزایش مقاومت به خوردگی بعد از فسفاته از روغن یا واکس استفاده نمود. بدون عملیات بعدی، مدت حفاظت در برابر خوردگی پوشش های فسفاته محدود به عمر پوشش می شود. برای بدست آوردن حفاظتی به مدت طولانی از سطوح فسفاته کاری شده انجام عملیات اضافی ضروری می باشد. پوشش های فسفاتی که برای حفاظت از خوردگی استفاده می شوند ممکن است یک شستشوی نهایی توسط محلول های شامل ترکیبات کرم داشته باشند. بدون عملیات تکمیلی فوق این پوشش ها دارای دوام و عمر کوتاهی خواهند بود. برای به دست آوردن لایه های فسفاته موثر و با دوام بر حسب تکمیلی بر روی سطح فسفاته ضروری است. این عمل می تواند به طور مثال با استفاده از روغن غیر خورنده ، گریس، واکس، رنگ یا پوشش های مشابه انجام گیرد.البته ترکیب حمام نیز موثر است، مثلأمولیبدن مقاومت به خوردگی پوشش فسفات آهن را کم می کند و در عوض کلرات مقاومت را افزایش می دهد.
برای خواندن ادامه مطلب به سایت نویسنده مقاله مراجعه کنید.
روشهای فسفاته کاری
برای فسفاته کاری سطوح می توان از روش غوطه وری، روش اسپری کردن و یا از ترکیبی از هر دو روش استفاده کرد.به عنوان مثال یک روش مدرن برای اعمال پوشش فسفاته روی بر روی بدنه اتومبیل ترکیبی از روش غوطه وری و اسپری می باشد. بدین ترتیب که هنگام ورود قطعه کار به محلول توسط افشانک هایی در داخل حمام، محلول به قطعه پاشیده می شود. بعضی مواقع ممکن است ایجاد پوشش فسفاته به وسیله برس زدن انجام شود و البته این روش کمتر مورد استفاده قرار میگیرد.
روش غوطه وری
هر سه نوع پوشش فسفاته روی، آهن و منگنز را می توان به روش غوطه وری اعمال کرد. با استفاده از این روش می توان قطعه کارهای باریکه ای شکل مانند نوار را بطور مداوم پوشش کاری کرد. قطعه کارهای کوچک مانند پیچ و مهره و واشر و .. که در حجم های زیادی تولید می شوند فقط به روش غوطه وری می توان برروی آنها پوشش ایجاد کرد. از طرفی این روش برای چنین قطعاتی اقتصادی است. برای پوشش کاری این نوع قطعات، آنها را داخل استوانه ای سوراخ دار می ریزند که این استوانه بعد از غوطه وری در محلول فسفاته با سرعت 4 دور در دقیقه می چرخد. این درام ها معمولأ از جنس فولاد کم کربن ساخته می شوند و در صورتیکه عمر بیشتری انتظار داشته باشیم از نوع فولاد زنگ نزن انتخاب می شود.
ممکن است قطعات کوچک در داخل سبدی بدون چرخش وارد حمام فسفاته شوند و معمولأ چنین روشی کاملأ رضایت بخش نمی باشد چون قطعاتی که در تماس با یکدیگر هستند و یا در تماس با دیواره سبد قرار می گیرند بدون پوشش باقی می مانند. قطعات بزرگ بطور دستی حمام می شوند و اگر چنین قطعاتی دارای شکل پیچیده ای باشند مانند بدنه پمپ ها یا دریچه های هیدرولیک بایستی به روش غوطه وری فسفاته کاری شوند. با استفاده از هر دو روش می توان پوشش فسفاته سنگین بر روی سطح اعمال کرد اما روش غوطه وری برای این منظور معمولتر می باشد. با استفاده از روش غوطه وری، پوشش در تمام قسمتهای قطعه کاربصورت یکنواخت ایجاد می شود و قطعأ دارای قسمتهای بدون پوشش کمتری است و در نتیجه به تعمیر کمتری نیاز دارد. سرعت عمل در این روش کند است و نیاز به حمام های بزرگتر و فضای بیشتری می باشد و به علت حجم زیاد شارژ دوباره آن گرانتر است. به علت اینکه حجم حمامها در روش غوطه وری بزرگتر است پس درجه حرارت ثابت و پایدارتر می باشد. فسفاته کاری به روش غوطه وری تغییراتی در ترکیب پوشش فسفاته ایجاد می کند در نتیجه عمل رنگ کاری بهتر انجام می شود.
برای خواندن ادامه مطلب به سایت نویسنده مقاله مراجعه کنید.
نکاتی مهم در ارتباط با فرآیند فسفاته روی
فرایند فسفاته کردن یک واکنش مبتنی بر اکسایش و کاهش است. ابتدا سطح آهن اکسیده می شود و آهن بصورت آهن کاتیونی با ظرفیت سه بار مثبت، از سطح بستر جدا می شود. این ناحیه عملا نقش آند را ایفا کرده و باعث شده تا هیدروژن اسیدی حاصل از فسفریک اسید در نقش کاتد در این مناطق احیا شود که احیای هیدروژن را بصورت خروج و آزاد شدن حبابهای روی سطح قطعه به سهولت میتوان مشاهده کرد.
بدلیل احیای هیدروژن عملا بخشی از هیدروژن اسیدی کاهش می یابد و به تبع با کم شدن هیدروژن اسیدی pH محلول در سطح مشترک فلز و محلول بالا می رود. این فرایند، یک عدم تعادلی را در مورد pH به سیستم تحمیل میکند. برای برقراری توازن بخشی از ترکیبات محلول فسفاته روی Zn(H2PO4)2طبق معادله زیر هیدروژن فسفات خود را رها میکنند تا با آزاد شدن هیدروژن مجددا تعادل pH برقرار شود و خود به ترکیبات فسفات کم محلول ZnHPO4 و درنهایت نامحلول Zn3PO4 پیش میروند. این تنظیم pH تا جایی پیش میرود که ترکیبات فسفات روی محلول، کل هیدروژن خود را از دست داده و نهایتا بصورت فسفات روی نامحلول Zn3PO4بر روی قطعه ترسیب میشوند.
ü رشد کریستالهای فسفات بر روی سطح فلز تا جایی ادامه پیدا می کند که پوشاندن سطح توسط فرایند خود بازدارندگی
(self-inhibiting) کریستالهای نامحلول فسفات مانع از انحلال فلز و احیای هیدروژن شود.
نکات مهم:
1- با توجه به اینکه تغییر pH محلول در سطح مشترک فلز و محلول عامل اصلی ترسیب فسفاته می باشد لذا در صورت تکان خوردن قطعه یا حرکت کردن محلول این تغییر در سطح pH از بین رفته و درنتیجه ترسیب مناسبی از فسفات روی بر روی فلز نخواهیم داشت.
2- هر عاملی که باعث خورده شدن سطح آهن و تبدیل آن به کاتیون سه ظرفیتی مربوطه شود باعث تسریع در فرایند فسفاته کاری می شود که عملا نقش تسریع کننده همین فرایند است. از این جهت تسریع کننده ها همه ماهیت اکسید کنندگی دارند.
برای خواندن ادامه مطلب به سایت نویسنده مراجعه کنید
نکاتی مهم در ارتباط با فرایند فسفاته روی
فرایند فسفاته کردن یک واکنش مبتنی بر اکسایش و کاهش است. ابتدا سطح آهن اکسیده می شود و آهن بصورت آهن کاتیونی با ظرفیت سه بار مثبت، از سطح بستر جدا می شود. این ناحیه عملا نقش آند را ایفا کرده و باعث شده تا هیدروژن اسیدی حاصل از فسفریک اسید در نقش کاتد در این مناطق احیا شود که احیای هیدروژن را بصورت خروج و آزاد شدن حبابهای روی سطح قطعه به سهولت میتوان مشاهده کرد.
بدلیل احیای هیدروژن عملا بخشی از هیدروژن اسیدی کاهش می یابد و به تبع با کم شدن هیدروژن اسیدی pH محلول در سطح مشترک فلز و محلول بالا می رود. این فرایند، یک عدم تعادلی را در مورد pH به سیستم تحمیل میکند. برای برقراری توازن بخشی از ترکیبات محلول..............
برای خواندن ادامه مطلب به سایت نویسنده مقاله مراجعه فرمایید.
مرجع : شرکت جلاپردازان پرشیا
آب برداری فسفاته ها
1. Naoh سود 24 oz/gallon
2. sodium cyanid 12 oz/gallon
3. tetra sodium EDTA 12 oz /gallon
4. T دمای محیط
برای فسفاته منگنز ار جریان کاتدیک در دمای 160 درجه فارنهایت مورد نیاز است
مرجع
electro finishing
اینهیبیتور ها inhibitores
ممانعت کننده ها
alcohol / mercaptans / thiocyanate / pootiens / cetian metal sales.
هدف از فعال سازی در فرآیند فسفاته کاری
خلاصه مقاله های :
هدف از فعال سازی کنترل سایز کریستالهای فسفاته روی و منترل وزن پوشش در طول فسفاته استفعال سازی سطح یک محلول قلیایی ضعیف کلوییدی از کمپلکس تیتانیوم است.این ماده منجر به تعداد زیادی از کریستال ترکیب تیتانیوم روی سطح میشود که سطح را فعال میکند به صورت هسته زایی کریستالی برای نشستن کریستال های روی در طول عملیات پوشش دهی فسفاته روی . در طول عملیات پوشش دهی فسفاته روی تعداد زیاد هسته زایی روی سطح نتیجه برخورد کریستالهای داخلی چگالی کریستالهای فسفاته روی بیشتر پوشش منسجم تر بنابراین مقاومت به خوردگی بییشتر میشود اثر حمام فعال ساز به این عوامل بستگی دارد
پی اچ (8.5-9.5)
غلظت تیتانیوم (10-30 پی پی ام)
کلوئید مناسب که محلول که با آب مقطر و همزن ایجاد شده باشد
خلاصه
ذزات فعال ساز کلوئیدی شامل ذرات دیسک شکل از ترکیب شیمیایی Na4Ti(PO)2.0-7 H2O استاین ذرات روی سطح فلز در طول فعال سازی جذب می شود.زمانی در معرض فسفاته روی قرار میگیرد یون سدیم روی سطح از ذرات تیتانیوم فسفات با یون روی جابه جا میشود.بهتربن نتیجه زمانی بدست میآید که قبل از فسفاته شستشو باشد.
کلویید تیتانیوم فسفات بهترین محلول برای فعال ساز است.امامحلول کلوییدی زیرکونیوم، قلع، ارسنیک، سرب فسفات همچنین تاثیر فعال سازی دارد.همه ی این ترکیبات فعال ساز رایج اند که آنها تهیه میسوند برای تاثیر فعال سازی.همه ی این نمک ها به دی سدیم هیدروژن فسفات اضافه میشوند.
روش سنتز تیتانیوم فسفات:
0.06 MOL Na2Ti(PO)2
0.02 MOL Na4P2O7
0.01 MOL K2TiF6
5ML H2O
این ترکیب باید به آرامی در دمای 60 درجه خشک شوددر طول پروسه خشک شدن تمام دی فسفات به مونو فسفات تجزیه میشود .اگر محلول به سزعت خشک شود در فسفات به طور کامل تجزیه نمیشود.نمک بدست آمده را به صورت 1گرم بر لیتر در آب مقطر حل کرده و قبل از فسفاته قطعه را به مدت 1 دقیقه در آن غوطه ور شود. محلول فعال سازی که شامل دی فسفاتی باشد که در طول عملیات آماده سازی حرارتی کاملا به مونو فسفات تجزیه نشده باشد نمک فعال ساز پایدار نیست.بعد از فعال سازی یک شستشوی کوتاه با محلول نیترات روی یا نیترات منگنز یا نیترات منیزیم با پی اچ 2.5 بسیار مناسب است و نتیجه را بهتر می کند.
فرایند فسفاته روی اسپری
مقدم
یکی از اولین ابکاریهای انجام شده در صنایع آبکاری فسفات روی است. این ابکاری به صورت پاششی و غوطه وری استفاده میشود.
بهبود چسبندگي رنگ، افزايش مقاومت به خوردگي، از اهداف استفاده از فسفاته اسپری است. مواد تشكيل دهنده حمام فسفاته كاري روي، شامل اكسيد روي، اسيد فسفوريك، نيتريت ها يا نيترات ها (به عنوان تسريع كننده) و آب مقطر مي باشد.
پوشش فسفاته بعنوان يك پوشش تبديلي، از واكنش قطعات آهني با محلول فسفاته حاصل مي شود . اين واكنش فقط در سطح قطعات اتفاق مي افتد.اين فرايند بهمراه عمليات چربيگيري و بعضاً اسيد شوئي تحت عنوان آماده سازي قطعات شناخته شده است.
پوشش هاي فسفاته اسپری به دو منظور كلي زير كاربرد دارد:
1-افزايش چسبندگي رنگ : كريستالهاي فسفاته با ايجاد زبري روي سطح قطعات و ایجاد خلل و خرج در سطح در ابعاد میکرونی باعث گیر افتادن زنجیرهای پلیمری پایه رنگ در این خلل و خرج شده و در نتیجه باعث افزايش چسبندگي رنگ به سطح مي شود.
2-افزايش مقاومت به خوردگي : كريستالهاي فسفاته با ايجاد زبري روي سطح قطعات محمل بسيار مناسبي براي نگهداري هر چه بيشتر و طولانيتر روغنهاي ضد خوردگي مي باشد. همچنين از جوش خوردن قطعات آهني به يكديگربعلت زنگ زدگي مانند پيچ ومهره جلوگيري ميكند.اين كاربرد را anti galling گويند.
فرایند و مکانیزم پوشش دهی فسفاته روی آهن:
فرایند پوشش دهی روی سطح فلز در ابتدا با فرایندهای اکسیداسیون و آزاد سازی یون آهن در غشا بین محلول و سطح شروع میشود. در این مرحله ابتدا سطح فلز توسط یون هیدروژن موجود در محلول، اکسید شده و یون آهن دوبار مثبت در وان آزاد میشود. در این مرحله میزان اسید وان و نوع اکسید کننده نقش تعیین کننده در سرعت و نوع واکنش اسید شویی دارد.
در این دست واکنشها علاوه بر اسید شویی سطحی یون هیدروژن آزاد شده از سطح قطعه نیز با اکسید کننده ترکیب شده و در نتیجه از آزاد شدن گاز هیدروژن در سطح قطعه جلوگیری میکند. شایان ذکر است که آزاد شدن گاز هیدروژن از سطح باعث افزایش ضخامت لایه فوق اشباع از آهن شده و در نتیجه فوق اشباع شدن زمان بیشتری به طول می انجامد که در نتیجه آن سرعت کلی فرایند کاهش مییابد زیرا در ابتدا لایه ای که در سطح قطعه ساکن است باید توسط یون آهن اشباع شود تا این لایه توانایی رسوب کریستال بر سطح قطعه را داشته باشد.
پس از اشباع شدن محلول در سطح قطعه بلورهای فسفات روی تشکیل شده و روی قطعه رسوب میکنند. مکانیسم رسوب شامل مراحل هسته گذاری و رشد است. البته نوع اکسید کننده ،ترکیب محلول، دما و pHنیز از عواملی هستند که بر این مکانیسم تاثیرگذارند.
واکنش متداول تشکیل پوشش به صورت زیر است:
3Zn2+ + 6H2PO-4 --------> Zn3(PO4)2+ 4H+ + 4H2PO-4
اما بسته به ترکیب محلول واکنشهای دیگر نیز به شرح زیر انجام میشود.
2Zn2+ + 4H2PO-4 + Fe --------> Zn2Fe(PO4)2+ 2H+ + H2+ 2H2PO-4
2Zn2+ + 6H2PO-4 +Ca --------> CaZn2(PO4)2+ 4H+ + 4H2PO-4
با اتمام این واکنشها و پوشیده شدن سطح سرعت کاهش یافته و به یک مقدار ثابت میرسد(خطی به زمان)
در سیستمهای اسپری چند نکته حائز اهمیت است و آن اینکه به دلیل جاری بودن مواد روی قطعه و عدم ایجاد محیط یکنواخت مانند سیستم غوطهوری محلول فسفاته باید توانایی این را داشته باشد که در حداقل زمان ممکن یک پوشش مناسب از نظر ضخامت پوشش و خلل و فرج سطحی به منظور ایجاد سطح مناسب زیر رنگ را ایجاد کند. از طرفی باید توجه داشت که سرعت پرتاب مواد به سمت سطح هدف نباید از یک حداقل پایین تر باشد زیرا باعث افزایش ضخامت و ایجاد کریستالهای درشت شده که در نتیجه آن زبری سطح بالا رفته و بعد از رنگ نیز ممکن است پوشش رنگ نامناسب به نظر برسد از طرفی به دلیل افزایش اندازه کریستال تراکم آنها پایین آمده و فضای خالی بین این کریستالها افزایش یافته و چسبندگی رنگ به آن کاهش مییابد.
از طرفی چنانچه سرعت از یک مقدار بالاتر باشد سرعت حرکت مواد روی سطح بالا رفته و در نتیجه ضخامت لایه اشباع کاهش یافته و اندازه کریستال خیلی پایین آمده وتراکم سطحی افزایش مییابد. درنتیجه آن فضای کافی بین کریستالهای فسفاته ایجاد نشده و در نتیجه گیر افتادن زنجیر پلیمری در این فضاها کاهش یافته و چسبندگی رنگ کاهش مییابد.
اسید ازاد و اسید کل:
به منظور انالیز محلولهای فسفاته 2 عامل اسید کل و ازاد اندازه گیری میشود. به منظور اندازه گیری از تیتراسیون اسید و باز استفاده میشود . در این روش محلول با استفاده از سود 0.1 نرمال در حضور شناساگر فنول فتالین و متیل اورنژ تیتر میشود. نسبت این دو باید بین 4 تا 9 باشد. به طور کلی با افزایش این عدد رسوب دانه ریزتری بدست می اید.در این روش به هر میلی لیتر سود مصرف شده یک درجه گفته میشود.
روش کار:
اندازه گیری به دو صورت انجام میگیرد.در یک روش که در ان مستقیما محلول وان انالیز میشود به این صورت که ابتدا 10mlمحلول وان را به یک ارلن مایر 250 منتقل کرده و سپس با افزایش شناساگر ان را تیتر میکنیم.در روش دیگر که مختص محلولهای تجاری است(محلول های غلیظ که عموما به صورت 5% حجمی بکار میروند) و در ان ابتدا یک محلول 1% اماده شده(10 میلی لیتر از محلول در بالن 1 لیتری)و سپس 10 میلی لیتر از این محلول به ارلن منتقل شده و تیتراسیون انجام میگیرد.(در روش دوم اعداد معمولا در محدوده 5 تا 10 بدست می اید.).)محلول موجود در خط ta=25 و fa=5.2و با نسبت4.8 ).
دما و PH:
دما یکی از مهمترین عوامل در کنترل اندازه دانه و کیفیت پوشش و در عین حال روشهای کنترلی ساده و محدوده کارکرد وسیع است.در این محلول دما در محدوده 75-50 درجه سانتیگراد قرار میگیرد. با کاهش دما دانه ها ریز تر و عدم یکنواختی در سطح دیده میشود(بعضی از نقاط ممکن است پوشش نگیرد.)و با افزایش دما پوشش ضخیم و یکنواخت و با دانه های درشت .
از طرفی pHاین محلول ها باید در حد 1 تا 3 به منظور سرعت اکسیداسیون سطحی مناسب تنظیم شوند.
طریقه ساخت محلول آماده مصرف:
غلظت بهینه برای ساخت محلول آماده به صورت 1 تا 3 درصد حجمی بوده و برای ساخت 100 لیترمحلول فسفات روی اسپری ابتدا مقدار دو سوم از حجم وان را با آب پر کرده و به آن مقدار مورد نیاز ماده فسفاته روی را در حالتی که محلول سرد است اضافه کرده و هم بزنید. پس از آن با استفاده از آب وان را به حجم رسانده و سپس تا رسیدن به دمای مورد نظر گرم کنید. فشار سر نازل نیز باید در حد 1 تا 2 اتمسفر تنظیم شود. زمان فسفاته کاری نیز 2 تا 4 دقیقه است. در موارد شارژ نیز دقت داشته باشید که به ازای هر درجه کاهش در اسید کل 1 تا 2 لیتر ماده فسفاته به وان اضافه شود.