نسخه جدید سایت

شما در حال مشاهده سایت آرشیوی هستید

لطفا از نسخه جدید سایت با امکانات جدید دیدن فرمایید. اینجا کلیک کنید

نمایش موارد بر اساس برچسب: اسید سولفوریک

اسید های آبکاری، کاربرد ها، خطرات، حفاظت سلامتی
Acids for plating, applications, Safety and Hazards

اسید سولفوریک

 

لیست اسید های مورد بررسی Acids list for review

اسید سولفوریک

اسید کلریدریک

اسید نیتریک

اسید فلوریدریک

اسید فسفریک

اسید کرمیک

اسید اگزالیک

Sulfuric acid

Hydrochloric acid

Nitric acid

Hydrofluoric acid

Acid phosphoric

Chromic acid

Oxalic acid

 

banner agahi2

بخش اول:

Chapter one

اسید سولفوریک :

7664-93-9 CAS No
Sulfuric acid Chemical Name
H2SO4 Structural Formula
98 Molecular weight
Dihydrogen sulphate Other names
Properties (ویژگی ها)
H2SO4 Chemical formula
98.079 g/mol Molar mass
Clear, colorless liquid Appearance
odorless Odor
1.84 g/cm3, liquid Density
10 °C (50 °F; 283 K) Melting point
337 °C (639 °F; 610 K) When sulfuric acid is above 300 °C (572 °F), it will decompose slowly Boiling point
miscible, exothermic Solubility in water
0.001 mmHg (20 °C) Vapor pressure
−3, 1.99 Acidity (pKa)
26.7 cP (20 °C) Viscosity
157 J•mol−1•K−1 Std molar
−814 kJ•mol−1 entropy (So298)
Danger formation (ΔfHo298)
H314 GHS pictograms
Non-flammable GHS signal word

مقدمه

اسید سولفوریک (به بیان دیگر سولفوریک اسید) یک اسید معدنی با فرمول مولکولی H2SO4، یک مایع بی رنگ، بی بو و محلول در آب است.

میتوان خورندگی آن را به طور عمده به طبیعت اسید قوی بودن آن نسبت داد. همچنین جاذب رطوبت است، به راحتی بخار آب را از هوا جذب می کند. اسید سولفوریک حتی در حد غلظت متوسط هنگام تماس با پوست بسیار خطرناک است.

اسید سولفوریک دارای طیف گسترده ای از کاربردهای از جمله در پاک کننده های خانگی اسیدی،  به عنوان یک الکترولیت در باتری های اسید سرب و در مواد تمیز کننده مختلف است و همچنین  یک ماده اصلی در صنعت شیمیایی است. استفاده های اصلی شامل پردازش مواد معدنی، تولید کود، پالایش نفت، فرآیند فاضلاب و سنتز مواد شیمیایی است.

Introduction

Sulfuric acid (alternative spelling sulphuric acid) is a mineral acid with the molecular formula H2SO4. It is a colorless odorless syrupy liquid that is soluble in water.

Its corrosiveness can be mainly ascribed to its strong acidic nature. It is also hygroscopic, readily absorbing water vapour from the air. Sulfuric acid at even moderate concentrations is very dangerous upon contact with skin.

Sulfuric acid has a wide range of applications including in domestic acidic drain cleaners, as an electrolyte in lead-acid batteries and in various cleaning agents. It is also a central substance in the chemical industry. Principal uses include mineral processing, fertilizer manufacturing, oil refining, wastewater processing, and chemical synthesis..

درجات اسید سولفوریک

اگر چه تقریبا اسید سولفوریک 99٪ را می توان تولید کرد، اما به دلیل خروج SO3 در نقطه جوش نهایت غلظت تولیدی 3/98 درصد اسید است. خلوص 98٪ در ذخیره سازی پایدار تر است و فرم معمولی آن چیزی است که به عنوان "اسید سولفوریک غلیظ" توصیف می شود. غلظت های دیگر برای مقاصد مختلف استفاده می شود. برخی از غلظت های رایج از جمله:

Grades of sulfuric acid

Although nearly 99% sulfuric acid can be made, the subsequent loss of SO3 at the boiling point brings the concentration to 98.3% acid. The 98% grade is more stable in storage, and is the usual form of what is described as "concentrated sulfuric acid". Other concentrations are used for different purposes. Some common concentrations are:

Common name Concentration Density Mass fraction
dilute sulfuric acid (mol/L) (kg/L) H2SO4
battery acid ≈1 1.07 10%
(used in lead–acid batteries) 4.2–5 1.25–1.28 29–32%
chamber acid 9.6–11.5 1.52–1.60 62–70%
fertilizer acid 13.5–14 1.70–1.73 78–80%

روش ساخت

اسید سولفوریک از گوگرد، اکسیژن و آب از طریق فرایند تماس معمولی (DCDA) یا فرایند اسید سولفوریک مرطوب (WSA) تولید می شود.

Manufacture

Sulfuric acid is produced from sulfur, oxygen and water via the conventional contact process (DCDA) or the wet sulfuric acid process (WSA(.

  • ·فرایند تماس

در مرحله اول، گوگرد برای تولید دی اکسید گوگرد سوزانده می شود.                          S (s) + O2(g) → SO2(g)

سپس آن را با استفاده از اکسیژن، در حضور کاتالیزور اکسید وانادیوم (V) اکسید کرده و به سولفور تری اکسید تبدیل می کند. این واکنش تشکیل تری اکسید سولفور برگشت پذیر و حرارت زا است.

    (2 SO2(g)+O2 (g) 2SO3(g  (درحضور  V2O5)

تری اکسید گوگرد از الیوم (H2S2O7)، که به عنوان اسید سولفوریک فومینگ شناخته می شود، به H2SO4 97-98٪ جذب می شود. الیوم سپس با آب رقیق می شود تا اسید سولفوریک متبلور تولید کند.

H2SO4(l)+SO3 (g)à H2S2O7(l)

H2S2O7(l)+H2O(l)à2H2So4(l)

با توجه به ماهیت بسیار گرمازا، واکنش بین تری اکسید گوگرد و آب، حل شدن مستقیم SO3 در آب امکان پذیر نیست.

SO3(g)+H2O(l)àH2SO4

  • Contact process

In the first step, sulfur is burned to produce sulfur dioxide.

S (s) + O2(g) → SO2(g)

This is then oxidized to sulfur trioxide using oxygen in the presence of a vanadium(V) oxide catalyst. This reaction is reversible and the formation of the sulfur trioxide is exothermic.

2SO2(g)+O2 (g) 2SO3(g)(in presence of V2O5)

The sulfur trioxide is absorbed into 97–98% H2SO4 to form oleum (H2S2O7), also known as fuming sulfuric acid. The oleum is then diluted with water to form concentrated sulfuric acid.

H2SO4(l)+SO3 (g)à H2S2O7(l(

H2S2O7(l)+H2O(l)à2H2So4(l(

Note that directly dissolving SO3 in water is not practical due to the highly exothermic nature of the reaction between sulfur trioxide and water.

SO3(g)+H2O(l)àH2SO4

 

 

 

برای خواندن ادامه مطلب به سایت نویسنده مقاله مراجعه کنید.

 

 

چهارشنبه, 29 فروردين 1397 ساعت 10:37

مشخصات اسید سولفوریک

نام: اسید سولفوریک

 فرمول شیمیاییH2SO4

ظاهر: مایع شفاف ، بی رنگ و بی بو

وزن مولکولی۹۸ gr/mol

نقطه ذوب۱۰ درجه سانتیگراد

نقطه جوش۳۳۷ درجه سانتیگراد

دانسیته۱٫۸ gr/m3

سولفوریک اسید برای اولین بار توسط دانشمند ایرانی زکریای رازی در قرن نهم کشف گردید.آن این ماده را از طریق تقطیر خشک کانی هایی که شامل سولفات آهن (زاج سبز) و سولفات مس (کات کبود) بودند به دست آورد.بعد ها افراد دیگری مانند جان گلوبر ، جان روبک و جوزف گیلوساک روش های دیگری را برای تولید این ماده ارائه دادند.امروزه اسید سولفوریک در صنعت و تولید مواد شیمیایی مختلف کاربرد دارد بنابراین نیاز به روشی برای تولید بالا و مقرون به صرفه این ماده است.از واکنش SO3 با آب می توان اسید سولفوریک تولید کرد اما این روش به دلیل گرمازا بودن واکنش و وجود مشکلات در کنترل واکنش عملی نیست از این رو برای تولید این ماده از روش تماسی در مجاورت کاتالزور استفاده می شود.

 

banner agahi2


در روش تماسی برای جلوگیری از مسموم شدن کاتالیزور مورد استفاده و قابلیت استفاده مجدد از آن که باعث کم شدن هزینه ها می شود ابتدا باید سولفیت و هوا را خالص کرد.از واکنش گوگرد با اکسیژن SO2 حاصل می شود:

 

S(s)+O2(g)—– >SO3(g)


در این مرحله در مجاورت کاتالیزور SO3 تشکیل می شود:

SO2(g)+O2(g)—– >2SO3(g)

این واکنش در دمای معمولی سرعت پایینی دارد به همین منظور واکنش را در محیطی با دمای ۴۰۰ تا ۷۰۰ درجه سانتیگراد انجام می دهند و برای واکنش از کاتالیزور وانادیم پنتوکسید (V2O5) استفاده می شود.
حال SO3 را به اسید سولفوریک غلیظ وارد می کنند که از این واکنش پیرو سولفوریک اسید بدست می آید:

 

H2SO4(l)+SO3(g)—– >H2S2O7(l)

اگر به پیرو سولفوریک اسید مقدار مشخصی آب اضاف گردد اسید با غلظت مورد نظر حاصل می شود:

 

H2S2O7(l)+H2O(l)—– >2H2SO4(l)

 

ویژگی های سولفوریک اسید:


سولفوریک اسید ، اسیدی معدنی و بسیار قوی است که به طور طبیعی در گازهای خارج شده از آتشفشان وجود دارد و با هر درصدی در آب حل می شود.واکنش آن با آب به شدت گرمازا است به همین دلیل باید از اضاف کردن یک باره ی آب به آن اجتناب کرد.اسید سولفوریک میل ترکیبی زیادی با آب دارد به طوری که در واکنش با سایر مواد هیدروژن و اکسیژن آن ها را با صورت آب جدا می کند.اسید سولفوریک خورنده است و قسمت عمده ای از باران اسیدی را تشکیل می دهد.قطرات آب به هنگام بارش با آلاینده های کارخانه ها و خودرو ها که در هوا معلق هستند واکنش می دهند و تولید اسید می کنند.اسید سولفوریک با فلزات واکنش می دهد و هر چه دما بالاتر رود میزان این واکنش بیشتر خواهد شد اما بر روی جیوه و سرب تاثیری ندارد.اسید سولفوریک در لیست مواد خطرناک قرار گرفته است.
اسید سولفوریک دارای ویژگا های مهمی است که باعث با اهمیت شدن آن گردیده است.برخی از این ویژگی ها عبارتند از:
عاملی خوب برای جذب آنهزینه پایین نگه داری و انتقال آنآمادگی برای تشکیل سولفات های آلیمطابقت با فرایند های اسیدی و خنثی سازیدارا بودن نقطه جوش بالا و در نتیجه امکار کار با آن در دماهای بالاکاربرد های سولفوریک اسید:
کاربرد در واکنش ها و فرایند های شیمیاییتولید کود های شیمیاییاستخراج فلزاتسنتز های شیمیاییتصفیه پساب هافرایند های نیتروژن دار کردنتولید مواد منفجره مانند TNT و نیتروگلیسیرینبه عنوان محلول الکترولیت در باطری های سربی وجود دارد.

واکنش پذیری


در شرایط سخت شیمیایی و در دما و فشار بالا منفجر می شود. با آب به شدت واکنش می دهد و یا روی آن منفجر می شود

عوارض جانبی


اسید سولفوریک با تمامی خواص و مزایای خود ماده ای خطرناک است و می تواند خسارات جبران ناپزیری را بر بدن وارد نماید.تماس آن با پوست منجر به سوزش و زخم شدن آن موضع می گردد و اگر وارد دهان شود آثار دائمی را بر جای خواهد گذاشت و همچنین باعث اسهال و استفراغ و درد شکمی و سوراخ شدن معده خواهد شد..تماس آن با چشم در اغلب موارد موجب کور شدن فرد می شود و در اثر تنفس آثاری مانند سرگیجه ، سردرد ، کاهش تنفس ، تحریک بینی و گلو و خشکی ریه مشاهده خواهد شد.در صورت تماس با بدن باید فورا با آب و صابون و محلول بی کربنات سدیم ۱ درصد شسته شود.

 

مرجع کانال تلگرامی آموزش آبکاری  بهار 97

منتشرشده در مقالات عمومی آبکاری
 

To determine the concentration of a sulfuric acid solution by titration

تعین غلظت اسید سولفوریک بوسیله تیتراسیون

 

تعریف:

تیتراسیون فرآیند، عملکرد یا روشی است برای تعیین غلظت ماده در محلول (آنالیت)، بوسیله اضافه کردن یک معرف استاندارد که غلظت آن مشخص است(تیترانت) که غلظت آن با یک محلول مشخص استاندارد سازی شده، مثل نشانه تغییر رنگ یا اندازه گیری الکتریکی، و سپس مقدار غلظت ماده محاسبه میشود. در این آزمایش سولفوریک اسید با سود سوزآور تیتر میشود، رابطه آن به شرح زیر است:

2NaOH + H2SO4 ® Na2SO4 + 2 H2O

ا

ین تیتراسیون در حضور فنل فتالئین، شناساگری که در محیط اسیدی بی رنگ و در محیط بازی صورتی میشود، است. برای  داشتن یک تیتراسیون با نتیجه دقیق باید اضافه کردن تیترانت در دقیقا نقطه هم ارزی متوقف شود، زمانی که شناساگر تغییر رنگ میدهد. در نقطه هم ارزی تمام آنالیت واکنش داده است، و فقط مقدار خیلی خیلی کمی تیرانت باید اضافه شود تا مقدار کافی برای تغییر رنگ شناساگر باشد.

Introduction:

Titration is the process, operation, or method of determining the concentration of a substance in solution)the analyte) by adding to it a standard reagent of known concentration (the titrant) in carefully measured amounts until a reaction of definite and known proportion is completed, as shown by a color change or electrical measurement, and then calculating the unknown concentration. In this experiment, sulfuric acid is titrated with sodium hydroxide. The equation is

2NaOH + H2SO4 ® Na2SO4 + 2 H2O

The titration is done in the presence of phenolphthalein, an indicator that is colorless in acid solution but turns pink in basic solution. For the titration to give an accurate result, one must stop adding titrant exactly at the equivalence point, when the indicator changes color. At the equivalence point, all of the analyte has reacted, and only a tiny excess of titrant has been added, just enough to change the color of the indicator.

 

banner agahi2


 ایمنی و دفع پسماند:

محلول های رقیق H2SO4 و NaOH خطرناک نیستند، اما بصورت خیلی خفیف پوست را تحریک میکنند. اگر آنها را بر روی خود ریختید، با آب خوب شستشو دهید. NaOH یک احساس "صابونی" لغزنده ایجاد می کند؛ تا زمانی که احساس صابونی از بین رود شستشو ادامه یابد. در صورت ریختن محلولها  روی صندلی  و غیره باید با حوله های کاغذی تمیز شود. محلولهای دور ریختنی را میتوان در سینک ریخت.

فرآیند:

  1. یک گیره بورت، بورت و یک پپت 10ml حباب دار تهیه کنید.
  2. مطمئن شوید استوانه مدرج 50ml خشک است سپس آن را از محلول اسید سولفوریک  پر کنید( آن را نزدیک به علامت 50 برسانید لازم نیست دقیق باشد)
  3. با پیپت 2-3ml از اسید سولفوریک بکشید تا پیپت با آن شسته شود(به اصطلاح کر دهید). با استفاده از پیپت 10ml از محلول اسید سولفوریک سه نمونه برای سه ارلن 250ml بکشید.
  4. حدود 10ml آب مقطر و 2 قطره فنل فتالئین به هر کدام از ارلن ها اضافه شود.
  5. مطمئن شوید بشر 150ml خشک است، سپس 80ml از محلول سود پر کنید. غلظت آن را یادداشت کنید. 10-5ml از محلول سود را داخل بورت ریخته و به اصطلاح آن را کر دهید.
  6. بورت را از محلول سدیم هیدروکسید پر کنیدو سپس بورت را روی پایه نگهدارنده محکم کنید. با یک بشر زیر بورت برای پر کردن زیر بورت و تخلیه هوا شیر را باز کنید. آنجا نباید هوا باشد. مطمئن شوید سطح محلول زیر علامت 0 باشد.
  7. حجم اولیه  روی بورت را (با دقت)نزدیک  ، بین علامت ها بخوانید و مقدار را ثبت کنید. به یاد داشته باشید بورت را از بالا به پایین میخوانند. اولین نمونه از اسید سولفوریک را تیتر کنید. اگر یک برگه سفید کاغذ زیر ارلن قرار دهید دیدن رنگ صورتی آسان تر خواهد بود. زمانی که رنگ صورتی شروع به ظاهر شدن کرد، سرعت اضافه کردن سدیم هیدروکسید را آرام تر کنید. توقف اضافه کردن سدیم هیدروکسید دقیقا در نقطه پایانی، زمانی است که رنگ صورتی/بنفش برای حداقل 15 ثانیه باقی بماند. در نقطه پایانی حجم پایانی روی بورت  نزدیک به(بادقت)بخوانید و نتیجه را ثبت کنید.
  8. تیتراسیون را با دو نمونه دیگر تکرار کنید. شما باید حجم مشابه  از سود برای هر تیتراسیون استفاده کنید. قبل از شروع تیتراسیون مطمئن شوید مقدار کافی سود در بورت برای تکمیل تیتراسیون دارید. اگر کافی نبود سود اضافی به آن اضافه کنید و حجم شروع را روی برگه اطلاعات بنویسید. اگر رنج بین بیشترین و کمترین حجم سود بیشتر از    بود یک تیتراسیون اضافی انجام دهید تا سه تیتراسیون مطابق هم با اختلاف حداکثر داشته باشید. برگه اطلاعات شما فضای کافی برای اجرای بیشتر دارد اگر لازم باشد.
  9. محاسبات را انجام دهید و به سوالات برگه اطلاعات خود پاسخ دهید.
  10. تمام ظروف شیشه ای خود را سه بار با آب جاری شستشو دهید. در آخر با آب مقطر کر دهید. برای شستشوی پیپت و بورت از روند آورده شده در مرحله 3و 5 استفاده کنید. بورت باید از بالا به پایین شسته شود در حالی که شیر آن باز است.

 

 

محاسبات:

محاسبات برای تیتراسیون عمدتا براساس تئوری است، و به جای جرم و جرم مولی  ترکیبات، با حجمها و غلظتهای محلول ها کار میکند، در تمام محاسبات حاصل، باید یک واکنش موازنه شده باشد:

NaOH + H2SO4 ® Na2SO4 + 2 H2O

در قدم اول در محاسبت تئوری باید عدد مول یکی از واکنش دهنده ها تعیین شود. برای هر کدام که هم غلظت و هم حجم آن را میدانید و مشخص است. برای این تیتراسیون شما مقادیر سود را میدانید. به طور مثال شما 15.55 میلی از سود که غلظت آن 0.1 مول بر لیتر بود استفاده کردید. حجم اسد سولفوریک 10 میلی لیتر بود.حجم (لیتر) ضرب در مولاریته مولهای ترکیب در محلول را میدهد:

 

 

 

در مرحله بعدی با استفاده از فرمول واکنش موازنه شده تعیین میشود چند مول سود برای واکنش با اسید سولفوریک نیاز است. ضرایب در این فرمول واکنش نسبت مولی سود به اسید سولفریک را میدهد.

 

 

 

در این آزمایش،هدف از تیتراسیون تعیین غلظت است. از آنجااینها(غلظت) واحد مول/ لیتر دارد. به سادگی عدد مولی اسید سولفوریک  را تقسیم بر حجم اسید سولفوریک استفاده شده میکنیم.

 

 

 

برای سهولت محاسبات میتوان تمام عملیات را در یک معادله گنجانید، قبل از گذاشتن حجم در معادله آن را از میلی لیتر به لیتر تبدیل کنید.

 

 

 

 

 

تهیه شده در واحد تحقیق توسعه جلاپردازان پرشیا(JP)

آبان96


Safety and Waste Disposal:

The solutions of H2SO4 and NaOH are fairly dilute, and not dangerous, but they are mild irritants. If you spill them on yourself, rinse well with water. NaOH will cause a slippery “soapy” feeling; rinse until it is gone. Spills on benches, etc., should be cleaned up with paper towels. Waste solutions can be poured down the sink.

Procedure:

  1. Obtain a buret, a buret clamp, a 10.00 mL pipet, and a pipet bulb from the supply area.
  2. Make sure your 50 mL graduated cylinder is dry, then fill it with H2SO4 solution (get it close to the50 mL mark, but it doesn’t have to be exact
  3. Draw 2-3 mL of the H2SO4 solution into your pipet and rinse it. Discard the rinsings. Use the pipet to dispense 10.00 mL of sulfuric acid solution into each of three 250 mL Erlenmeyer flasks.
  4. Add about 10 mL of distilled water and 2 drops of phenolphthalein to each flask.
  5. Make sure your 150 mL beaker is dry, then fill it to the 80 mL mark with NaOH solution. Record its concentration on your data sheet. Use 5-10 mL of NaOH solution to rinse out your buret.Discard the rinsings.
  6. Fill the buret with sodium hydroxide solution, then clamp the buret to the ring stand. With a second beaker under the buret, open the stopcock to fill the buret tip. There should be no air bubbles. Make sure the liquid level is below the 0.00 mL mark.
  7. Read the initial volume on the buret to the nearest 0.01 mL, between the marks, and record the value. Remember, the buret reads from the top down. Titrate your first sample of sulfuric acid. It's easier to see the pink color of the indicator if you put a sheet of white paper under your flask. When the pink color starts to persist, slow the rate at which you add sodium hydroxide. The idea is to stop adding sodium hydroxide exactly at the endpoint, when the pink/purple color remains for at least 15 seconds. At the endpoint, read the final volume on the buret to the nearest 0.01 mL and record the result.
  8. Repeat the titration on the other two samples. You should use nearly the same volume of NaOH for each titration. Before starting a titration, make sure there is enough NaOH in the buret to complete it. If not, add additional NaOH and record the initial volume on your data sheet. If the range between the highest and lowest volume of NaOH is greater than 0.50 mL, perform additional titrations until there are three that agree within 0.50 mL. Your data sheet has space for more runs, if needed.
  9. Perform the calculations and answer the questions on your data sheet.
  10. Rinse all glassware three times with tap water. Follow with a final rinse of distilled water. Use the procedures in steps 3 and 5, using distilled water, to rinse your pipet and buret. The buret shouldbe put away with its top down and the stopcock open.

Calculations:

The calculations for titrations are essentially theoretical yield calculations, worked with volumes and concentrations of solutions, rather than masses and molar masses of compounds. As in all theoretical yield calculations, one must have the balanced equation for the reaction.

NaOH + H2SO4 ® Na2SO4 + 2 H2O

The first step in any theoretical yield calculation is to determine the number of moles of one of the reactants,the one for which you know both the volume and concentration. In this case, you know both quantities for NaOH. Let’s say you used 15.55 mL of NaOH solution and its concentration was 0.1000mol/L. The volume of H2SO4 solution was 10.00 mL. Volume (in liters) multiplied by molarity gives moles of compound in solution:

0.1000 mol NaOH x 0.01555 L NaOH = 1.555 x 10–3 mol NaOH

         L NaOH

The next step is to use the reaction equation to determine how many moles of NaOH are required to

react with H2SO4. The coefficients in the reaction equation give the molar ratio of NaOH to H2SO4.

1.555 x 10–3 mol NaOH x 1 mol H2SO4 = 7.775 x 10–4 mol H2SO4

2 mol NaOH

In this lab, purpose of the titration is to determine concentrations. Since these have units of mol/L, one

simply takes the number of moles of H2SO4 and divides it by the volume of H2SO4 used.

7.775 x 10–4 mol H2SO4 x 1 mL H2SO4 = 0.07775 mol H2SO4 = 0.07775 M

10.00 mL H2SO4                     0.001 L H2SO4               L H2SO4

It is possible to string the operations into one calculation; for simplicity, convert volumes from mL to L before setting up the equation.

0.1 mol NaOH x 0.01555 L NaOH x 1 mol H2SO4 x            1              = 0.07775 mol H2SO4

L NaOH                                 2 mol NaOH  0.01 H2SO4      L H2SO4

شنبه, 20 خرداد 1396 ساعت 20:15

سولفوریک اسید: مشخصات

سولفوریک اسید که در گذشته با نام جوهر گوگرد خوانده می‌شد، اسیدی بسیار قوی است که با هر درصدی در آب حل می‌شود و فرمول شیمیایی آن H۲SO۴ است. پی اچ(pH) این اسید ۰/۵ (۵۵ دهم) می‌باشد.

سولفوریک اسید برای نخستین بار توسط جابر بن حیان کشف شد.[۱] او با تقطیر کانی‌های سولفات آهن (معروف به زاج سبز) (آهن سولفات هفت آبه به فرمول FeSO4.7H2O) و مس(II) سولفات، این اسید را به دست آورد.

از سولفوریک اسید در مواد شوینده، رنگ نقاشی و غیره استفاده می‌شود.

banner agahi2

 

محتویات
  [نهفتن] 
۱خواص فیزیکی
۲ساختار مولکولی و خصلت اسیدی
۳تولید سولفوریک اسید
۳.۱فرایند مجاورت[۳]
۳.۲دیگر روش‌ها
۴منابع
۵پیوند به بیرون


1- خواص فیزیکی


این ماده دارای مولکول‌های دارای گشتاور قطبی است که می‌توانند با یک‌دیگر پیوند هیدروژنی برقرار کنند. پس سولفوریک اسید مایعی است با نقطه جوش بالا و هم چنین یک مایع ویسکوز (دارای گران روی زیاد) محسوب می‌شود. همین شرایط مولکولی باعث می‌شوند که سولفوریک اسید به خوبی در آب حل شود و محلول‌های اسیدی مختلف تولید کند.

2- ساختار مولکولی و خصلت اسیدی


این ماده از مولکول‌هایی شامل یک اتم گوگرد، چهار اتم اکسیژن و دو اتم هیدروژن ساخته شده است. از آن‌جا که هیدروژن‌ها به اتم اکسیژن متصل هستند، حامل بار مثبت جزیی می‌باشند و قادرند به عنوان هیدروژن اسیدی عمل کنند. با از دست دادن اولین هیدروژن، آنیون هیدروژن‌سولفات تولید می‌شود که با توجه به ساختارهای رزونانسی، بسیار پایدار است؛ بنابراین اولین تفکیک سولفوریک اسید، به شکل کامل انجام می‌شود:

H2SO4 + H2O → HSO4- + H3O+ (1

برای دومین مرحله، باید هیدروژن به شکل کاتیون، آنیون هیدروژن‌سولفات را ترک کند که چندان راحت نیست؛ بنابراین تفکیک دومین هیدروژن اسیدی در سولفوریک اسید، کامل نیست و یکواکنش تعادلی است:[۲]

HSO4- + H2O ⇔ H3O+ + SO42- (2

3- تولید سولفوریک اسید


3-1: فرایند مجاورت


سولفوریک اسید، یکی از مهم‌ترین مواد شیمیایی صنعتی است که با استفاده از فرایند مجاورت تولید می‌شود. در مرحله نخست گوگرد در مجاورت اکسیژن ، اکسید شده و گوگرد دی‌اکسید به دست می‌آید:

S(s) + O2(g) → SO2(g) (1

در مرحله بعد گوگرد دی اکسید در مجاورت یک کاتالیزگر و در واکنش با اکسیژن اضافی به SO۳ اکسیده می‌شود:

SO2(g) + O2(g) → SO3(g) (2

این واکنش گرماده است و انتروپی(بی نظمی ) آن کاهش می یابد چون عامل انتروپی نامساعد است (پدیده های جهان به سمت بی نظمی بیشتر می روند) یک عامل نامساعد ترمودینامیکی دارد پس برگشت پذیر است

واکنش بالا در دمای معمولی بسیار کند است؛ لذا در روش صنعتی، از دماهای بالاتر (۴۰۰C تا۷۰۰C) و از یک کاتالیزور (مانند وانادیم پنتوکسید V۲O۵ یا اسفنج پلاتین) استفاده می‌شود. از واکنش گوگرد تری اکسید با آب، محلول سولفوریک اسید تشکیل می‌شود:

SO3(g) + H2O(l) → H2SO4(aq) (3

با تکرار مراحل بالا و دمیدن گوگرد تری‌اکسید درون محلول سولفوریک اسید، پیروسولفوریک اسید (H2S2O7) تشکیل می‌شود:

H2SO4(l) + SO3(g) → H2S2O7(l) (4

سپس با افزودن آب به پیروسولفوریک اسید، محلول سولفوریک اسید را تهیه می‌کنند:

H2S2O7(l) + H2O(l) → 2H2SO4(l) (۵

کنترل این روش که در آن، پیروسولفوریک اسید تشکیل می‌شود، آسان تر از واکنش مستقیم گوگرد تری اکسید با آب است؛ بنابراین از این واکنش برای تولید سولفوریک اسید با درصد معین و غلظت دل‌خواه استفاده می‌کنند.

3-2: دیگر روش‌ها


سولفوریک اسید را می‌توان در آزمایشگاه از واکنش گاز گوگرد دی اکسید با هیدروژن پراکسید (آب اکسیژنه) به دست آورد.

(g) + H۲O2 (l) → H۲SO۴ (l)SO2
روش دیگر تولید سولفوریک اسید در آزمایشگاه با استفاده از الکترولیز محلول مس (ll) می‌باشد که کاتد باید از فلزی باشد که رسانایی خوبی دارد، مانند مس وآند نیز باید از جنس پلاتین یا زغال باشد تا با محلول واکنش ندهد

سولفوریک اسید
Sulfuric-acid-2D-dimensions.svg Sulfuric-acid-3D-vdW.png
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۷۶۶۴-۹۳-۹
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس WS5600000
خصوصیات
فرمول مولکولی H2SO4
جرم مولی 98/078 g/mol
شکل ظاهری مایع شفاف، بی‌رنگ و بی‌بو
چگالی 1.84 g cm−3 liquid
دمای ذوب 10°C
دمای جوش
‎290°C bp of pure acid. 98% solution boils at 338 °C
انحلال‌پذیری درآب حل‌پذیری کامل (گرماده) انتالپی منفی
گرانروی 26.7 cP at 20 °C
خطرات
طبقه‌بندی ئی‌یو خورنده C
کدهای ایمنی R۳۵
شماره‌های نگهداری (S1/2)S26S۳۰S45
لوزی آتش
Special hazard W: Reacts with water in an unusual or dangerous manner. E.g., cesium, sodium NFPA 704 four-colored diamond
 
 
 
W
نقطه اشتعال غیر مشتعل
ترکیبات مرتبط
مرتبط با اسیدهای قوی نیتریک اسید
هیدروکلریک اسید
هیدروبرمیک اسید پرکلریک اسید
ترکیبات مرتبط سولفید هیدروژن
اسید سولفورو
پروکسی‌مونوسولفوریک اسید
تری اکسید سولفور
Oleum
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Infobox references
 

 

منوی سایت