نمایش موارد بر اساس برچسب: سود پرک
سود پرک چیست؟
سود پرک چیست؟
سود پرک ماده ای سفید رنگ و به صورت پرک یا پولک می باشد که ماده اولیه مورد نیاز صنایع تولیدی داخل و خارج کشور است.
سود پرک در اصطلاح علمی ، همان ماده شیمیایی سدیم هیدروکسید است با فرمول شیمیایی NaOH و با نام تجاری کاستیک سودا Caustic sodaa میباشد ، که از در کنار هم قرار گرفتن سه عنصر سدیم ، اکسیژن و هیدروژن تشکیل میشود.
سود پرک در میان مصرف کنندگان خود با نام های بسیاری شناخته شده است از قبیل سود کاستیک ، سود جامد ، سود سوز آور ،سدیم کاستیک ، سدیم هیدروکسید .
سود پرک یا کاستیک سودا (NaOH) از سود مایع پتروشیمی تولید می گردد بدین صورت که سود مایع ۵۰% طی فرآیند تولید پس از تبخیر آب موجود در آن به روش ممبران، به سود پرک با خلوص ۹۹-۹۸% تبدیل می گردد که مطابق با استانداردهای جهانی ست. سود پرک تولید شده پس از انتقال به دستگاه های خنک کننده تبدیل به پولک سفید یا سود پرک جامد می شود.
ویژگی های سود پرک
سود پرک ویژگی های متنوعی دارد که همین ویژکی ها باعث می شود این ماده بسیار پرکاربرد باشد در صنایع بسیاری . از جمله این ویژگی توان به موارد زیر اشاره کرد :
چربی بر بسیار قوی
خنثی کننده ی محیط هاس اسیدی
تنظیم کننده ی PH
مصارف سود پرک
کاستیک سودا یا همان سود پرک به دلیل ویژگی هایی که دارد در صنایع مختلف بسیاری کاربرد دارد. در ادامه مختصری از این صنایع را ذکر کرده ایم
در صنایع غذایی : صنعت شیر ، کنسرو سازی ، شیرین کردن زیتون ، تصفیه آب ، تولید شکلات ، تولید کاکائو و کارامل ، شستشوی سبزیجات و میوه ها ، نوشابه سازی ، تصفیه روغن ، تولید قند و شکر.
در صنایع فلزات و آبکاری : فلز ، روی ، آلومینیوم ، گالوانیزه و آبکاری ، شیشه.
در صنایع دارو سازی
در صنایع آرایشی بهداشتی
در صنایع الکل سازی
در صنایع باطریسازی و خنثی سازی اسید
در صنایع کاشی و سرامیک
در صنایع تولید شوینده ها و صابون
در صنایع کاغذ سازی و کارتن سازی
در صنایع تولید چربی گیر و جرم گیر
در صنایع نساجی و چرم
در صنایع رنگ رزی
در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
در صنایع تولید مواد شیمیایی
در صنایع ابریشم مصنوعی
در آزمایشگاه ها برای تعیین غلظت اسیدها در آزمایش ها
در صنایع تولید چسب
در صنایع به عنوان ماده ضد عفونی کننده
احیا لاستیک
خصوصیات سود پرک :
این ماده جامدی بی بو ، بلورین سفید و شفاف ، غیر فرار و دارای خاصیت خورندگی بالاست،که رطوبت هوا را به راحتی جذب می کند .
و هنگامی که با آب حل شود یا با اسید خنثی می گردد گرمای قابل توجهی از خود تولید می کند .
خصوصیات فیزیکی سود پرک:
وزن مولکولی سود پرک : ۰۱ /۴۰
نقطه ذوب سود پرک :۱۲ درجه سانتیگراد
نقطه جوش سود پرک:۱۴۰ درجه سانتیگراد
دانسیته نسبی سود پرک:۱/۵۳ (محلول ۵۰%)، ۲ در دمای ۱۵/۵ درجه سانتیگراد (محلول ۷۳% –۷۰%)
حلالیت سود پرک در آب:۱۰۹ گرم در ۱۰۰ میلیلیتر در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد
فرمول شیمیایی : NaOH
بسیار محلول در آب، الکل، گلیسیرین و متینول است
برای تشکیل کربنات سدیم با دی اکسید کربن واکنش می دهد
نوع باند: یونی
این ماده شیمیایی پر مصرف دارای قابلیت های بالایی می باشد که با توجه به کیفیت تولیدی آن می توان آن را مورد استفاده قرار داد .
ویژگی های شیمیایی سود پرک
واکنش با اسید
سود پرک با اسید های پروتون دار واکنش می دهد تا آب و نمک تولید کند.
برای مثال وقتی سود پرک با کلریدریک اسید واکنش می دهد ، سدیم کلرید تشکیل می شود :
(NaOH(aq) + HCl(aq) → NaCl(aq) + H2O(l
به طور کلی چنین واکنش های خنثی با یک معادله یونی خالص ساده نشان داده می شوند :
(OH−(aq) + H+(aq) → H2O(l
واکنش اکسید اسید
سود پرک همچنین با اکسید اسید هایی مانند دی اکسید گوگرد واکنش می دهد.
این واکنش ها اغلب برای سایش گازهای اسیدی مضر (مثل So2 و H2s) که از سوختن زغال
سنگ تولید می شوند، استفاده می شود و در نتیجه از انتشار این گاز ها در اتمسفر جلوگیری
می کند.
به عنوان مثال :
2NaOH + CO2 → Na2CO3 + H2O
واکنش با فلزات
سدیم هیدروکسید در واکنش با فلز آلومینیوم گاز هیدروژن تولید میکند.
Al + 2 NaOH + 6 H2O → 2 NaAl(OH)4 + 3 H2
برای خرید و گرفتن مشخصاتِ فروشندگان سود پرک اینجا کلیک کنید
سود پرک : مشخصات
سدیم هیدروکسید (به انگلیسی: Sodium hydroxide) یا کاستیک سودا (به انگلیسی: Caustic Soda) یا سود سوزآور با فرمول شیمیایی NaOH که مادهای جامد و سفیدرنگ با دمای ذوب ۱۳۹۰ درجه سانتیگراد و چگالی ۲٬۱۳۳ میباشد. این ماده، به آسانی میتواند رطوبت هوا را جذب نماید و به همین دلیل، باید هنگام حمل و نقل، تحت پوششهای حفاظتی لازم قرار گیرد. این ترکیب، در تماس با پوست، دارای اثر خورندگی است و برای جلوگیری از اثرات سوزانندگی آن، هنگام استفاده باید مورد توجه قرار گیرد.
آبپوشهای آن شناخته شدهاند و محلول قلیایی قوی در آب پدید میآورد، یعنی در آب بطور کامل به یونهای تشکیل دهندهاش (+Na و -OH) تفکیک میشود.
الکترولیز محلول سدیم کلرید
بیشترین مقدار هیدروکسید سدیم تولیدی، از طریق فرایند الکترولیز محلولهای سدیم کلرید در یکی از انواع ظروف الکترولیتی بدست میآید. بعنوان نمونه، در فرایند پیل جیوه (کاستنر-کلنر Castner-Kellner)، از جریانی از جیوه بعنوان کاتد استفاده میشود و ملغمه سدیم حاصل با آب ترکیب میشود و تولید سدیم هیدروکسید مینماید و در فرایند دیگر به نام پیل دیافراگم، الکترولیت از آند به کاتد حرکت میکند و دیافراگم (از جنس پنبه کوهی یا سایر مواد غشایی)، فراوردههای آند و کاتد را از هم جدا میسازد. در هر دو فرایند، علاوه بر سدیم هیدروکسید، گازکلر و نیز گاز هیدروژن تولید میشود.
فرایند سودا-آهک
یک فرایند قدیمیتر برای تولید سود سوزآور، عبارت از فرایند سودا - آهک میباشد که در آن سودا اَش (کلسیم هیدروکسید)، در واکنش با سدیم کربنات به کاستیک سودا تبدیل میشود.
Ca(OH)۲ + Na۲CO۳ → CaCO۳ + ۲ NaOH
کاربردها
سدیم هیدروکسید، بعنوان یک باز قوی، یکی از مواد شیمیایی صنعتی بسیار مهم بشمار میرود. برای نمونه، تولید سود در سال ۱۹۸۰ در آمریکا، ۱۲ میلیون تن بودهاست. در زمینههای مختلفی کاربرد دارد، از جمله در تولید مواد شیمیایی، ابریشم مصنوعی، خمیر کاغذ و کاغذ، در تولید رنگ، آلومینیوم، مواد پتروشیمی و پارچه، صابون و مواد شوینده بکار میرود.
همچنین در آزمایشگاهها برای تعیین غلظت اسیدهای مجهول درتیتراسیون اسید- باز از محلول قلیایی سدیم هیدروکسید استاندارد استفاده میشود. متأسفانه در صنایع غذایی از این ماده جهت تلخی زدایی از زیتون استفاده میشود که ممکن است اثرات نامطلوبی بر سلامت مصرفکنندگان بگذارد. سود سوزآور در دو نوع مایع و جامد در کارخانجات تولید میشود لذا سود مایع با خلوص ۵۰ درصد و ۳۳ درصد وجود داردو کیفیت بالایی داشته و برای صادرات معمولاً از سود مایع استفاده میشود البته سود مایع بخاطر قیمت نازلتر بیشتر مورد استقبال قرار میگیرد.
باید توجه داشت که؛ کاربردهای سود کاستیک پرک در صنعت بسیار وسیع است، صنایع مختلف با رویکردهای مختلف از این ماده استفاده مینمایند، برخی از این صنایع عبارتند از:
صنایع رنگرزی
تولید کارتن و کاغذ
صنایع چرم و نساجی
صنایع نفت و گاز و پترو شیمی
خنثی سازی اسید و باطری سازی
چربی گیرها و سایر صنایع وابسته
صنایع غذائی، صنایع شیر، کنسرو سازی
نوشابه سازی، کارخانه قند و شکر، کارخانه روغن
صنایع دارو سازی، الکل سازی و آرایشی و بهداشتی
صنایع فلزی و تولید شیشه روی، آلومینیوم، گالوانیزه و آبکاری
سود پرک کاربرد فراوانی در صنعت نفت و گاز دارد
سود پرک کاربرد فراوانی در صنایع نظامی دارد.
سود پرک برای صنایعی که با عوامل بیماری زا مواجه میشوند هم کاربرد دارد.
سود پرک در صنعت پلیمر و پت هم مصرف فراوانی دارد لذا بعنوان چربی بر استفاده می شود.
آزمایشهای آن
اگر سدیم هیدروکسید را کنار کلریدریک اسید قرار دهیم مادهای به نام سدیم کلرید بوجود میآید. در طی این واکنش گاز هیدروژن نیز آزاد میشود. علاوه بر این واکنش واکنشی نیز بین سدیم هیدروکسید و نیتریک اسید نیز وجود دارد که در طی این واکنش سدیم نیترات بوجود میآید. نحوه ساخت سدیم هیدروکسید نیز روش جالب و بسیار بسیار سادهای است. این واکنش این چنین است که سدیم را درون آب میریزیم در صورتی که مقدار سدیم زیاد باشد خطر آتشسوزی و انفجار نیز وجود دارد.
واکنش با فلزات
سدیم هیدروکسید در واکنش با فلز آلومینیوم گاز هیدروژن تولید میکند.
2Al + 2 NaOH + 6 H2O → 2 NaAl(OH)4 + 3 H2
خطرات سدیم هیدروکسید
- در صورت بلعیده شدن، سدیم هیدروکسید میتواند بسیار خطرناک باشد و سبب تحریک سیستم تنفسی شود. شدت خطرات زمانی قابل درک است که موجب سوختگی و تحریک این اعضا در صورت تماس با آن شود.
- اگر NaOH از طریق دهان بلعیده شود موجب ایجاد سوختگیهای متعددی در داخل دهان میشود. همچنین در صورت بلع کامل باعث همین تأثیرات در گلو و دیگر اعضاء نظیر معده میگردد.
- سدیم هیدروکسید میتواند با فلزات واکنش داده و تولید هیدروژن کند که سبب آتش گرفتن در صورت حضور اکسیژن میشود.
- با توجه به اثرات سمی آن، میتواند موجب خونریزی، استفراغ و اسهال شده و موجب افت فشار خون گردد.
- استنشاق هیدروکسید سدیم میتواند موجب تحریک دستگاه تنفسی شده و سبب مشکلاتی نظیر آماس ریوی شود.
- آبریزش بینی، تب، گلو درد و عطسه، برخی از مضرات تماس با این ماده شیمیایی هستند.
- زخم و اسکار بر روی پوست جزء خطرات رایج NaOH است. هیدروکسید سدیم بسیار خورنده است و میتواند سبب تخریب لایههای عمیق پوست شود.
- اگر چه ترکیبی آتش زا نیست ولی در صورت تماس با مواد قابل احتراق ممکن است آتش بگیرد. در هر صورت بهتر است از این مواد دور نگه داشته شود.
- نه تنها پوست بدن، بلکه سدیم هیدروکسید سبب ایجاد خوردگی کف پوشهای چوبی و سطوح رنگ شده نیز میشود.
- چشم در صورت تماس با NaOH ممکن است آسیب ببیند، و باعث موارد مختلفی نظیر گلوکوم، آب مروارید و کوری دائمی شود.
- هر نوع قرار گیری در معرض هیدروکسید سدیم، حتی مقادیر کم آن، میتواند سبب مشکلات حاد تنفسی گردد.
- نشت گاز از سدیم هیدروکساید در محلهای بسته، ممکن است موجب انسداد ریوی و بسته شدن راههای هوایی افراد شود.
| شناساگرها | |
|---|---|
| شماره ثبت سیایاس | ۱۳۱۰-۷۳-۲  |
| پابکم | ۱۴۷۹۸ |
| کماسپایدر | ۱۴۱۱۴ |
| UNII | 55X04QC32I |
| شمارهٔ ئیسی | 215-185-5 |
| شمارهٔ یواِن | 1823 |
| KEGG | D01169 |
| MeSH | Sodium+Hydroxide |
| ChEBI | CHEBI:32145 |
| شمارهٔ آرتیئیسیاس | WB4900000 |
| مرجع جیملین | 68430 |
| جیمول-تصاویر سه بعدی | Image 1 |
| خصوصیات | |
| فرمول مولکولی | NaOH |
| جرم مولی | 39.9971 g mol-1 |
| شکل ظاهری | White waxy opaque crystals |
| چگالی | 2.13 g cm−3 |
| دمای ذوب | ۳۱۸ درجه سلسیوس (۶۰۴ درجه فارنهایت; ۵۹۱ کلوین) |
| دمای جوش |
1388 °C, 1661 K, 2530 °F
|
| انحلالپذیری در آب | 1110 g dm-3 (at 20 °C) |
| انحلالپذیری درmethanol | 238 g dm-3 |
| انحلالپذیری درethanol | <-3 |
| فشار بخار | |
| اسیدی (pKa) | 13 |
| ضریب شکست (nD) | 1.412 |
| ترموشیمی | |
| آنتروپی مولار استاندارد S |
64.46 J K-1 mol-1 |
| آنتالپی استاندارد تشکیل ΔfH |
-425.93 kJ mol-1 |
| خطرات | |
| MSDS | External MSDS |
| GHS pictograms |  |
| شاخص ئییو | ۰۱۱-۰۰۲-۰۰-۶ |
| طبقهبندی ئییو |  C |
| کدهای ایمنی | R۳۵ |
آنالیز سود
دستورالعمل 9006-01-05:
آنالیز سود:
وسایل و مواد لازم
1. پیپت 5 میلی لیتری
2. ارلن مایر 250
3. بورت
4. محلول اسید سولفوریک (26.5میلی لیتر اسید 98% در یک بالن یک لیتری با اب به حجم رسانده شود)
5. محلول شناساگرکاستیک بلو (یک دهم گرم ایندیگو کارمین در یک بالن 100 سی سی با اب مقطر به حجم رسانده شود)
6. محلول پتاسیم یدید(1.5گرم KI+ 200 سی سی امونیاک در بالن یک لیتری با اب به حجم رسانده شود)
7. آب مقطر
روش انجام
1. 5 میلی لیتر از محلول نمونه را به کمک پیپت داخل ارلن مایر بریزید
2. به محلول بالا 10 میلی لیتر محلول پتاسیم یدید اضافه کنید
3. 10 قطره از محلول شناساگر کاستیک بلو به ارلن اضافه کنید
4. حال محلول اماده شده را بوسیله محلول اسید سولفوریک تا تغییر رنگ از زرد تا ابی تیتر کنید
5. محاسبه حجم مصرفی بورت * 7.5 = g/lسود