گزارش دوره آموزشی کاربرد نانوپوشش‌ها در صنایع هوایی
دوره آموزشی صنعتی فناوری نانو با موضوع کاربرد نانوپوشش‌ها در صنایع هوایی در روز پنجشنبه ۸ مهر ۱۳۹۵ در سالن کنفرانس ستاد نانو برگزار شد.
در این دوره پس از بیان ویژگی‌ها و مزیت های بکارگیری نانوپوشش‌ها، به بازارهای اصلی نانوپوشش پرداخته شد. همچنین با توضیح اهمیت نانوپوشش‌ها در صنایع هوایی و پتانسیل‌های موجود در این حوزه بر اساس آمار منتشر شده در جهان، بازار جهانی در مهندسی سطح و تقسیمبندی سهم بازار در صنایع هوایی، مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه انواع نانوپوشش‌های مورد استفاده در صنایع هوایی با تأکید بر نانوپوشش‌های سخت و مقاوم، توضیح داده شد.
در بخشی از این دوره به نانوپوشش‌های سخت و مقاوم پرداخته شد. نانوپوشش‌های سخت و مقاوم، با دارا بودن ویژگی‌هایی همچون مقاومت به دمای بالا، مقاومت به شرایط محیطی، مقاومت به خوردگی و مقاومت به سایش اجزای موتور، از قطعات و تجهیزات مورد استفاده در شرایط سخت و خشن، به خوبی محافظت می‌کنند. به علاوه، استفاده از فناوری نانوپوشش، در کنار شکل هندسی بهینه شده ابزار، در بهبود عملکرد ابزارآلات هنگام ماشینکاری مؤثر بوده و افزایش عمرکاری و کیفیت ماشینکاری ابزار را در پی خواهد داشت. به عنوان مثال برای کاهش سوختن سریع و کندگی و همچنین بهبود کیفیت ماشینکاری و افزایش عمرکاری ابزارها برای قطعه‌سازی در این صنایع، از طراحی هندسی بهینه و فناوری نانوپوشش به روش CVD می‌توان بهره جست.
یکی دیگر از موضوعاتی که در این دوره توضیح داده شد، بحث کاربرد نانوپوشش‌ها در کنترل پدیده‌های فرسایش در سطح پره‌های توربین و کمپرسور بود. فرسایش در تیغه‌های کمپرسورها باعث اتلاف انرژی، افزایش مصرف سوخت و آلایندگی می‌شود و خود را به‌صورت تخریب لبه‌های پس‌تیغه‌ها و پیش‌تیغه‌ها نشان می‌دهد و پروفیل لبه را دچار تخریب می‌کند و نوک پره را از بین می‌برد. این تخریب باعث می‌شود ذرات گرد و خاک، خاکسترهای هوایی، نمک و یخ (در ارتفاع‌های بالا) به درون موتور کشیده شود. بنابراین، بهترین روش برای جلوگیری از تخریب لبه پره‌ها در تجهیزات، پوشش‌دهی آن‌ها با نانوپوشش‌های سخت و مقاوم است که روش‌های لایه‌نشانی از فاز بخار فیزیکی، لایه‌نشانی از فاز بخار شیمیایی و پاشش حرارتی از مهم‌ترین آن‌هاست. از طرف دیگر، ساییدگی بین اتصالات دم‌کبوتری (ریشه) تیغه و دیسک نیز باعث تخریب شدیدی می‌شود که بهترین راه برای این مشکل، پوشش‌دهی تیغه‌ها با مواد سخت، دارای ضریب اصطکاک پایین و ایجاد تنش‌های فشاری به‌روش لایه‌نشانی از فاز بخار فیزیکی است.
در ادامه با ذکر برخی از کاربردهای تجاری شده نانوپوشش‌ها در صنایع هوایی، به موارد استفاده از پوشش‌های سد حرارتی در دیواره محفظه احتراق، پره‌ها و وین‌ها، و پوشش‌های PVD در پره‌های کمپرسور و موتورهای توربینی برای بهبود مقاومت به فرسایش و سایش اشاره شد. همچنین به نقش پوشش‌های پاشش حرارتی کاربیدی برای محافظت در مقابل فرسایش و کویتاسیون در توربین‌ها پرداخته شد.
همچنین در این دوره به عنوان نمونه ای از زمینه‌های مناسب برای پژوهش هدفمند برای تولید ثروت و بمنظور ترغیب فعالان صنعتی و پژوهشگران در حوزه توسعه فناوری نانو، نانوپوشش‌های مقاوم به یخزدگی معرفی شد.
دوره آموزشی کاربرد نانوپوشش‌ها در صنایع هوایی برگزار شده در تاریخ 8 مهرماه
