بایگانی‌ها

دسته‌ها

پیش نویس آیین نامه آبکاری ، عملیات حرارتی ، رنگ کاری و شستشو

پیش نویس آیین نامه آبکاری ، عملیات حرارتی ، رنگ کاری و شستشو

پیش نویس آیین نامه احداث کارگاه های آبکاری – تصویب نشده 

تدوین شده توسط گروه مشاورین- زمستان 96

فهرست مطالب:

هدف.. 4

دامنه کاربرد 4

تعاریف‌ و اصطلاحات.. 4

1-کارگاه آبکاری.. 5

1-1 فضاهای مورد نیاز درسالن تولید 5

1-1-1 فضا جهت ماشین آلات.. 5

1-1-2    فضا جهت تردد وسایل حمل و نقل. 6

1-1-3 فضا جهت تردد پرسنل. 6

1-1-4 فضا جهت توسعه آینده 7

1-1-5 سایر ویژگی های سالن فرآوری و تولید 7

2- مقررات مربوط به ساختمان‌ 7

2-1 درها 7

2-2 دیوارهای‌ داخلی. 7

2-3 کف‌ 8

3- تولید 9

3-1 لباس‌ و ایمنی کارکنان‌ 9

3-2 ایمنی موارد مربوط به خط تولید 9

3-2-1 جنس وان ها 9

3-2-2 تهویه وان ها 10

3-2-3 ایمنی در برابر آتش سوزی.. 10

3-2-4 مجراهای سرریز وان. 12

3-2-5 مجرای تخلیه. 12

3-2-6 شست و شوی وان ها و بررسی هودها و کانال های تهویه. 12

3-2-6 سیستم هشدار خطر وان. 13

3-2-7 خروجی وان ها 13

3-2-8 ایمنی  رنگ کاری و پوشش دهی. 14

3-2-9 ایمنی مربوط به چربی زدایی. 14

3-2-10 ایمنی رنگ کاری الکتروستاتیک… 15

4- قوانین مربوط به انبار و ذخیره سازی مواد و تجهیزات.. 16

4-1 علایم‌ مشخصه‌ برای‌ وسایل‌ و ظروف‌ در آزمایشگاه 17

4-2 طریقه‌ انبار کردن‌ مواد خطرناک.. 18

4-2-1  مخزن‌ انبار مایعات‌ قابل‌ اشتعال‌ 18

4-2-2 مخازن‌ مایعات‌ خطرناک‌ غیر قابل‌ اشتعال‌ 20

ج- انبار کردن‌ بشکه‌ها یا ظروف‌ محتوی‌ مایعات‌ خطرناک‌ 21

4-2-3  بشکه‌های‌ اسید 23

4-2-4  سیلو کردن‌ مواد شیمیایی‌ خشک‌ 23

4-2-5  محصور ساختن‌ محل‌ تولید و نگهداری‌ مواد منفجره‌ 24

4-3 انبار قطعات، لوازم و تجهیزات مربوط به تعمیر و نگهداری ماشین آلات.. 25

5- قوانین مربوط به حذف پساب و مسایل زیست محیطی. 25

5-1 ضایعات‌ مواد خطرناک‌ 25

5-2 جمع‌ آوری‌ گازها و بخارها 26

5-3 جلوگیری‌ از اختلاط‌ مخاطره‌انگیز گازها 26

 هدف

  هدف از تدوین این ضابطه تعیین حداقل ویژگی­های فنی و ایمنی کارگاه های آبکاری  می باشد.

دامنه کاربرد

 این ضابطه برای تاسیس و بهره برداری کارگاه های آبکاری  و استفاده کارشناسان اداره کار و تامین اجتماعی کاربرد دارد.

تعاریف‌ و اصطلاحات

آستانه مقادیرحدی یا ماکزیمم غلظت مجاز [1]: بیشترین میزان ماده ای که می­تواند در هوا در یک شیفت 8 ساعته و 5 روز در هفته وجود داشته باشد.

میانگین وزنی زمانی[2]: مترادف ماکزیمم غلظت مجاز

 پی پی ام[3]: قسمت درمیلیون یا میلی­گرم برمترمکعب (mg/m3)  که برای گازها به­کار می­رود. برای ذرات ریز فقط mg/m3 مطرح می­شود.

دوز کشنده[4]: مقدار مواد مهلک اندازه گیری شده به ازای هر کیلو وزن جاندار درمعرض که در 50% درصد موارد باعث مرگ شده است.

نقطه اشتعال: حداقل دمایی که در آن دما مایع بخاراتی تولید می کند که دارای غلظت کافی برای آتش گرفتن باشد . روش تست در ضمیمه الف توضیح داده شده است.

حد اشتعال پایینی[5] : کمترین غلظت یک ماده که می تواند تولید یک شعله نماید. حد اشتعال پایینی معمولا به صورت درصد حجمی ماده در هوا بیان می شود.

منطقه بخارات: هر فضایی شامل وان غوطه وری به همراه خروجی آن، تجهیزات خشک نمودن و انتقال، و منطقه اطراف آن که غلظت بخار از 25 درصد حد اشتعال پایینی مایع موجود دروان تجاوز کند.

 الف‌ – در این‌ آیین‌ نامه‌ مایع‌ قابل‌ اشتعال‌ به‌ مایعاتی‌ اطلاق‌ می‌شود که‌ نقطه‌ اشتعال‌ آنها از 93 درجه‌ سانتی­گراد کمتر باشد.

 ب‌ – مایعاتی‌ که‌ نقطه‌ اشتعال‌ آنها از 100 درجه‌ سانتی­گراد بیشتر باشد مایع‌ غیرقابل‌ اشتعال‌ نامیده‌ می‌شود.

وان غوطه وری: وانی است محتوی مایعاتی غیر از آب که برای غوطه وری و پوشش دهی استفاده می شود. یک قطعه می تواند در آن غوطه ور شده یا در بالای آن در معرض بخارات حاصل از وان قرار داده شود.

1-کارگاه آبکاری

 1-1 فضاهای مورد نیاز درسالن تولید

  1-1-1 فضا جهت ماشین آلات

پس از مشخص شدن ابعاد ماشین آلات، علاوه بر این ابعاد، باید در تعیین فضای لازم موارد زیر را نیز در نظرگرفت :

ماده1 – پلکان و سکو جهت ماشین هایی که دارای ارتفاع زیاد می باشد.

ماده2 – فضای مورد نیاز جهت تعمیر دستگاه خصوصاً وقتی وسایل حجیم برای جابه­جایی مورد استفاده باشند.

ماده 3- حریم دستگاه جهت رفت و آمد کاربرکه دارای  فاصله حداقل 1متر از دیوارها و در طرف ضلع یا اضلاعی از دستگاه است که نیاز به  سرکشی دارد.

ماده 4- راههای فرار به هنگام خطر

ماده 5- برای مواد اولیه، فرآورده حدواسط یا اقلام بسته بندی مورد مصرف درجریان تولید و درکنار خط تولید فضای لازم پیش بینی شود.

1-1-2    فضا جهت تردد وسایل حمل و نقل

      مسیر حرکت وسایل نقلیه برقی یا دستی بهتر است توسط خط کشی کاملاً مشخص باشد، حداقل عرض مسیر  جهت لیفتراک 4 متر خواهد بود.

1-1-3 فضا جهت تردد پرسنل

        چنانچه ترافیک سالن کم باشد می توان از مسیر وسایل حمل ونقل جهت پرسنل نیز استفاده نمود ماده 6: در صورت ایجاد ترافیک  باید مسیر جداگانه با عرض مناسب درنظر گرفته شود، عرض مسیر جهت عبور هم زمان به شرح ذیل پیشنهاد می شود:

عرض مسیر جهت عبور یک نفر  cm 70

  عرض مسیر جهت عبور دو نفر  cm 126

         عرض مسیر جهت عبور سه نفر  cm 187

         عرض مسیر جهت عبور چهار نفر  ‌cm 248

ماده7: در ساختمان های صنعتی عرض هر مسیر و عبور پرسنل را براساس تعداد کل پرسنل کارگاه نیز می توان در نظر گرفت، در این صورت :

کارخانه هایی که تا 100 پرسنل دارند عرض معمولی مسیر cm 120       

کارخانه هایی که تا 200 پرسنل دارند عرض معمولی مسیر‌cm 180

 کارخانه هایی که تا 500 پرسنل دارند عرض معمولی مسیر cm 240

1-1-4 فضا جهت توسعه آینده

   مساحت بخش­های مختلف کارخانه از ابتدا بیشتر از ظرفیت اسمی درنظر گرفته می­شود تا درطرح توسعه، ماشین آلات  در آن فضاها مستقر شوند.

  1-1-5 سایر ویژگی های سالن فرآوری و تولید 

 ایجاد شرایط ایمنی و حفاظتی برای دستگاه­ها، تجهیزات، نردبان­ها و پلکان­های مرتبط در سالن تولید (اتصال به زمین برای  دستگاه­ها، کف­پوش عایق­دار برای تابلوهای برق و پانل ها و حفاظت مناسب برای تجهیزات مرتفع)،  نصب علایم و تابلوهای ایمنی و بهداشتی در سالن و قابلیت دسترسی آسان به تجهیزات اطفای حریق و وضعیت سلامت و کارایی تجهیزات اطفاء حریق (پایش دوره ای)

ماده 8: استفاده از وسایل ایمنی شنوایی برای کارگران در صورت وجود سرو صدا در سالن

   2- مقررات مربوط به ساختمان‌

2-1 درها

درهای ساختمان بایستی  تا حدود امکان‌ بزرگ‌ باشد و مستقیماً به‌ فضای‌ آزاد ارتباط‌ پیدا کند. به‌ سهولت‌ به‌ طرف‌ خارج‌ باز شود.

ماده 9: قابل شستشو بوده و جنس آنها از مواد مقاوم به رطوبت باشند.

2-2 دیوارهای‌ داخلی

درهای ساختمان بایستی مقاوم، صاف، بدون ترک،  خلل و فرج، قابل شستشو و غیر قابل نفوذ به رطوبت و حرارت باشند باشند. ( حتی الامکان دارای رنگ روشن باشند).‌

ماده 10 : دارای ارتفاعی متناسب با دستگاه ها و تجهیزات باشند.

ماده 11 : در محل­هایی که مواد اسیدی یا قابل اشتعال وجود دارد، جنس دیوارها ضد اسید و یا نسوز هستند.

 ماده 12 : کلید و پریزهای تعبیه شده روی دیوار قابل تمیز کردن و ضد آب باشند.

2-3 کف‌

کف واحد تولیدی باید کاملاً مقاوم، بدون ترک و غیر لغزنده و در صورت نیاز قابل شستشو و ضدعفونی کردن باشد و همچنین دارای شیب کافی به سمت مسیر فاضلاب باشد تا از تجمع آب در سطح کف واحد تولیدی جلوگیری شود.

ماده 13: رنگ آن بهتر است از نوع روشن انتخاب شود.

ماده 14: درمحل­هایی که نگهداری و آماده سازی فرآورده خام با PH اسیدی و یا قلیایی انجام می گیرد، درساختار کف از پوشش های مناسب و مقاوم به اسید و قلیا استفاده شود.

ماده 15: پی ریزی کف سالن و انبارها باید به گونه ای باشد که تحمل فشار ناشی از سنگینی ماشین آلات و بار وارده  بر آن را داشته باشد.

ماده 16:توصیه می گردد برای سهولت کار مسیر عبور، حریم دستگاه ها، بخش های تمیز و غیر تمیز بر روی کف مشخص باشند.

 ماده 17:عاری از میخ‌ و پیچ‌ و هر گونه‌ اشیای آهنی‌ باشد.

ماده18: دارای  صفحات مخصوص جای پا و رفت و آمد

ماده 19: زهکشی کف کارخانه، کانال­های فاضلاب و تصفیه آن، حداقل چهار نوع لوله ترجیحا با رنگ های مختلف برای عبوردهی ضایعات و مواد مختلف بایستی در کف کارگاه تعبیه شود.

 3- تولید

3-1 لباس‌ و ایمنی کارکنان‌

کارفرما موظف‌ است‌ در هر سال‌ دو دست‌ لباس‌ کار رایگان در اختیار هر کارگر بگذارد. لباس‌ کار باید مناسب‌ با نوع‌ کار باشد و طوری‌ تهیه‌ شود که‌ کارگر بتواند به‌ راحتی‌ وظایف‌ خود را انجام‌ دهد و موجب‌ بروز سوانح‌ نگردد. به علاوه بایستی به ازای هر کارگر دو کمد، یکی برای لباس کار و دیگری برای لباس عادی در نظر گرفته شود.

ماده 20: به‌ کارگرانی‌ که‌ با مواد شیمیایی‌ کار می‌کنند باید علاوه‌ بر لباس‌ کار- بر حسب‌ نوع‌ کار وسایل‌ استحفاظی‌ لازم‌ از قبیل‌ پیش‌ بند و کفش‌ و دستکش‌ مخصوص‌ (متشکل از الیاف مختلف بر حسب موادی که پرسنل با آن سر و کار دارند)، عینک‌،  ماسک و غیره‌ که‌ آنان‌ را از آسیب‌ مواد مزبور مصون‌ دارد، داده‌ شود. نصب دوش و چشم شوی آزمایشگاهی هم در محل آزمایشگاه و هم در محل تولید ضروری است

ماده21:  رعایت موارد ایمنی در استفاده از حلال­ها، اسیدها و قلیاها  در آبکاری ضروری است. این موارد در ضمیمه الف   MSDS مواد آبکاری شرح داده شده است. (تهیه بروشور ایمنی در خصوص عملیات آبکاری MSDS در کارگاه های آبکاری اقدامی ضروری است.)

ماده22: نصب جعبه کمکهای اولیه شامل (آمپول خنثی سازی سیانور ، پمادها ، محلولهای شستشوو…) و نیز

  آگاه ساختن پرسنل به وسایل ایمنی و مکان آنها

3-2 ایمنی موارد مربوط به خط تولید

3-2-1 جنس وان ها

تمامی وان­های مورد استفاده باید توانایی ایستادگی در برابر بار اعمالی را داشته باشند. جنس وان ها باید از نوع غیرقابل اشتعال و مطابق با جدول درج شده در ضمیمه ب باشد.

3-2-2 تهویه وان ها

تهویه مورد استفاده در منطقه حاوی بخارات باید بتواند غلظت ذرات معلق را به زیر 25 درصد LFL آن ماده برساند.

ماده23 : وقتی که از تهویه مکانیکی استفاده می شود ، استاندارد ضمیمه ب  باید رعایت گردد:

ماده24 : هنگامی که از تهویه مکانیکی استفاده می شود، جریان هوا باید به یک هود یا اگزوز خروجی هدایت شود.

ماده25 : هنگامی که از تهویه مکانیکی استفاده می­شود ، هر یک از وان ها باید دارای سیستم اگزوز مجزا بوده مگر اینکه ترکیب گازهای خروجی منجر به تولید آتش، انفجار یا واکنش شیمیایی نشود.

ماده26 : هوای فراهم شده از بیرون نباید منجر به خرابی هود سیستم اگزوز شود.

3-2-3 ایمنی در برابر آتش سوزی

در هنگام آتش سوزی و یا هنگامی که سیستم تهویه به خوبی کار نمی­کند موارد زیر باید درنظر گرفته شود:

ماده 27:  تمامی تجهیزات و سیم کشی­های برقی مطابق زیرمجموعه S این استاندارد باشد.

ماده 28: در مناطق تولید بخارات و نواحی اطراف آن، شعله و ابزارها و سطوح تولید جرقه وجود نداشته باشد.

ماده 29: وان­های قابل حملی که برای پرنمودن محتوی وان­های اصلی استفاده می­شود، باید به صورت الکتریکی به وان­های اصلی وصل شده و به زمین متصل گردند تا از ایجاد جرقه و قوس الکتریکی جلوگیری شود.

ماده 30: سیستم تولید گرما که برای عملیات خشک نمودن استفاده می­شود باید مطابق استاندارد NFPA 86 A-1979 نصب شده و دارای تهویه­ی مکانیکی مناسب باشد که قبل و در حین عملیات خشک نمودن به­کار افتاده و در صورتی که هر یک از فن­های سیستم تهویه از کار بیافتد، عملیات بصورت خودکار متوقف گردد.

ماده 31: تمامی بخارات تولید شده باید عاری از ذرات قابل احتراق باشند. به علاوه با نصب اسکرابر در فضای سالن هوای موجود بایستی از وجود آلاینده ها پاکسازی شود.  

ماده32 : از سیگارکشیدن در محوطه بخارات باید جلوگیری شده و تابلوی ” سیگار کشیدن ممنوع ” در نزدیکی هریک از وان ها نصب شود.

ماده 33: حفاظت در برابر آتش سوزی برای وان­های آبکاری با حداقل ظرفیت 568 لیتر و یا با سطح مقطع 38/0 مترمربع باید اعمال گردد.

ماده 34: برای مناطق حاوی بخارات:

الف- آتش خاموش کن دستی مناسب برای مایعات قابل احتراق و انفجار باید فراهم شوند.

ب- یک سیستم آتش خاموش کن خودکار باید فراهم گردد.

ماده 35: به جای سیستم آتش­خاموش­کن خودکار می توان از یک کاور با مشخصات زیر استفاده نمود:

الف- بصورت دستی نیز قابل عمل باشد.

ب- غیرقابل احتراق و یا دارای پوشش قلع باشد ضمن اینکه دارای قابلیت قفل شدن باشد.

ج- در هنگامی که از وان استفاده نمی شود بسته باشد.

ماده 36: دمای مواد محتوی وان باید حداکثر تا زیر دمای جوش آن ماده گرم شود. ضمن اینکه این دما باید حداقل 100 سانتی­گراد کمتر از دمای خود اشتعالی مایعات مورد استفاده باشد.

ماده‌37: کلیه‌ دستگاه‌های‌ مولد گاز و دود و گرد و غبارهای‌ قابل‌ اشتعال‌ و قابل‌ انفجار تا آنجا که‌ از لحاظ‌ فنی‌ قابل‌ عمل‌ باشد باید:

الف‌ – در محفظه‌ مناسبی‌ نصب‌ شود.

ب- مجهز به‎وسایل‌ یادستگاه‌های‌ لازم‌ برای ‎تهویه‌ و اخراج‌ مواد مزبور از محوطه‌ کارگاه‎ باشد.

ج‌ – عاری‌ از عوامل‌ ایجاد جرقه‌ باشد.

د – دارای‌ ساختمان‌ ضدانفجار یا مجهز به‌ وسایل‌ کاهنده ‌ انفجار باشد.

3-2-4 مجراهای سرریز وان 

ماده 38: در صورتی که وان­ها دارای ظرفیتی بیش از 568 لیتر بوده یا سطح مقطع آن­ها بیشتر از 95/0 مترمربع باشد باید سیستم تخلیه سرریز در وان وجود داشته باشد

ماده39 : مجراهای سرریز وان باید دارای حداقل 6/7 سانتیمتر قطر بوده و ظرفیت کافی برای خروج مواد سرریز شده را داشته باشند.

ماده 40: نحوه اتصالات در سیستم سرریز وان­ها باید به صورتی باشد که اجازه بازرسی و تمیز نمودن سیستم را بدهد.

3-2-5 مجرای تخلیه

مجرای تخلیه پایینی برای وان­ها باید بتواند در هنگام آتش سوزی وان را تخلیه نموده، به صورتی که تمامی وان در طی 5 دقیقه تخلیه گردد، ضمن اینکه محتوی وان باید به یک نقطه ایمن تخلیه شود.

3-2-6 شست و شوی وان ها و بررسی هودها و کانال های تهویه

ماده41: هنگامی که هریک از کارکنان وارد وان می­شوند، ملاحظات ذکرشده در استاندارد OSHA 1910-146 باید درنظر گرفته شود.

ماده42: قبل از شستشوی وان­ها، مواد باقی مانده در آن را باید خارج نمود، ضمنا محل­هایی که مواد باقی مانده در آنها تجمع پیدا کرده است باید تهویه و تمیز گردد.

ماده43: هر 4 ماه یکبار هود و کانال­های سیستم تهویه و مقدار هوای عبوری را باید از لحاظ خوردگی یا خرابی بازرسی نمود. درصورتی که وقفه­ای در تولید برای مدت طولانی روی داده باشد این کار باید قبل از سرگیری تولید انجام شود.

3-2-6 سیستم هشدار خطر وان

ماده44: کارگاه باید به یک سیستم هشدار و متوقف نمودن خودکار عملیات، مجهز باشد تا در هنگامی که غلظت بخار مواد از 25 درصد LFL تجاوز کند شروع به­کار نماید.

3-2-7 خروجی وان ها

ماده45 : اتصال خروجی سرریز به وان ها باید حداقل 2/15 سانتیمتر پایین تر از ارتفاع وان باشد.

ماده46  : مجرای تخلیه پایینی برای وان ها با حجم بیشتر از 1893 لیتر باید تعبیه شده باشد مگر اینکه وان به سیستم اتوماتیک بسته شدن کاور مجهز یا ویسکوزیته مایعات در دمای نرمال اجازه خروج آن را ندهد.

ماده47 : مجرای تخلیه پایینی برای وان­ها باید بتواند در هنگام آتش سوزی وان را تخلیه نموده، به صورتی که تمامی وان در طی 5 دقیقه تخلیه گردد، ضمن اینکه محتوی وان باید به یک نقطه ایمن تخلیه شود.

ماده48 : مجرای تخلیه پایینی باید بصورت دستی و خودکار قابلیت عملکرد داشته باشد. انجام عملیات دستی برای تخلیه وان باید از یک مکان ایمن و قابل دسترس انجام پذیرد.

ماده 49: هنگامی که محتوی وان از نوعی است که بواسطه وزن خود تخلیه نمی شود، در این هنگام باید از پمپ های خودکار برای این منظور استفاده شود.

ماده50 : کانوایرهای جرثقیل مورد استفاده در آبکاری باید مجهز به سیستم توقف خودکار باشند.

3-2-8 ایمنی  رنگ کاری و پوشش دهی

در روش پوشش دهی با اسپری ، باید از یک سیستم پمپ کم فشار و یا یک وان ثقلی با حداکثر ظرفیت 38 لیتر برای فراهم نمودن رنگ استفاده شود. در هنگام وقوع آتش سوزی ، یک ابزار حساس به گرما باید باعث از کار انداختن سیستم پمپ شود. لوله کشی این سیستم نیز باید بصورت اساسی و محکم نصب شده باشد.

ماده 51: در روش پوشش دهی با غلطک، وقتی از مواد با نقطه اشتعال زیر 60 سانتیگراد استفاده می شود، از ایجاد جرقه توسط الکتریسیته ساکن به صورت زیر باید جلوگیری شود:

الف- ارت نمودن قطعات فلزی ( مانند قطعات چرخنده ) و نصب کلکتورهای استاتیک

ب- ایجاد یک اتمسفر هادی ( مثلا استفاده از اتمسفر با رطوبت بالا) در منطقه وجود بخارات

3-2-9 ایمنی مربوط به چربی زدایی

در وان های چربی زدایی با بخار، کندانسور یا ترموستات سطح بخار باید سطح آنرا حداقل 91 سانتیمتر یا به اندازه نصف عرض وان، هرکدام که کمتر است، پایین تر از سطح بالایی وان چربی زدایی نگهدارد.

ماده52:  در این وان ها ، وقتی که از گاز بعنوان سوخت برای وان استفاده می شود ، باید از ورود بخارات محلول به مخلوط سوخت و هوا جلوگیری شود. در این حالت برای محفظه احتراق باید از نشت هوا به داخل آن جلوگیری نمود. به علاوه نصب هود برای وانهای چربی گیری جهت جلوگیری از انباشت گازهای اتنفجاری نظیر هیدروژن در بالای این وان ها ضروری است. از طرفی با توجه به احتمال  انفجار حاصل از کف مملو از گاز هیدروژن و اکسیژن روی وانهای چربیگیر الکتریکی بر اثر  جرقه در هنگام ورود خروج قطعه، الزامیست که به منظور به حداقل رساندن این پدیده ، رکتیفایرها قبل از ورود و خروج شابلون­های حامل قطعات ، خاموش شده باشند.

این پدیده با کهنه شدن محلول چربیگیر، کمتر رخ خواهد داد.

ماده 53:  دودکش مورد استفاده باید از مواد مقاوم به خوردگی ساخته شده و به بیرون از کارگاه هدایت شده باشد. اگر اگزوز از نوع مکانیکی باشد باید Draft Diverter نصب شده باشد. دمای گرمکن باید به صورتی باشد که باعث تجزیه شیمیایی محلول شده و یا مقدار بیش از حد بخار تولید نکند.

ماده54 : در رابطه با وان های سیانیدی ، این وان ها باید مجهز به آب بند یا دیگر انواع حفاظ باشند، به طوری که از مخلوط شدن سیانید با اسید در مواقع شکستن وان جلوگیری گردد.

ماده55 : در وان های شستشو و چربی زدایی با اسپری، اگر وان بصورت باز باشد مقدار اسپری باید متناسب با فضای موجود در کارگاه و تهویه مکانیکی و مقدار هوای ورودی به کارگاه باشد.

3-2-10 ایمنی رنگ کاری الکتروستاتیک 

از تجهیزات الکتروستاتیک استاندارد و با کیفیت باید استفاده شود.

ماده56:  این تجهیزات باید بصورت محکم و ثابت نصب شده و بصورت موثر نسبت به زمین توسط عایق های غیرقابل احتراق و بدون تخلخل و تمیز و خشک ، عایق شده باشد.

ماده57:  برای نگهداری قطعات باید از کانوایر استفاده شود.

ماده58:  قطعات نباید بصورت دستی در حین رنگ کاری جابه جا شوند.

ماده59:   فاصله بین قطعات و الکترودهای سیستم الکتروستاتیک، باید به اندازه حداقل 2 برابر فاصله جرقه زنی باشد. مقدار حداقل فاصله باید توسط یک تابلو در نزدیکی تجهیزات نصب شده باشد.

ماده60:  در صورتی که تهویه و یا کانوایر از کار بیافتد و یا اتصال به زمین  سیستم فعال شود ، و یا قطعات دارای فاصله 2 برابر فاصله جرقه زنی از الکترود سیستم قرار گیرند ، برق سیستم باید قطع شده و به اپراتور پیغام دهد.

ماده61:  منطقه انجام رنگ آمیزی الکتروستاتیک باید توسط توری، ریل یا حفاظ از مناطق دیگر و پرسنل جدا گردد.

ماده62:   از سیستم اطفاء حریق اسپرینک لر و یا دیگر سیستم های اطفاء حریق باید استفاده گردد.

ماده63:  برای جمع آوری رنگ های باقی مانده باید از صفحات مخصوص جمع آوری رنگ و یا توری استفاده شود به نحوی که این صفحات و توری ها در یک مکان ایمن شستشو گردند.

4- قوانین مربوط به انبار و ذخیره سازی مواد و تجهیزات

در کارگاه‌هایی‌ که‌ مواد خطرناک‌ و زیان‌ بخش‌ به‌ صورت‌ جامد، مایع‌ یا گاز تهیه‌ حمل‌ و نقل‌ و یا مصرف‌ می‌شود و همچنین‌ در مکانهایی‌ که‌ مواد قابل‌ اشتعال‌ یا موارد قابل‌ انفجار گردهای‌ سمی‌ و مضر و مواد تحریک‌ کننده‌ تولید و یا پخش‌ می‌شود باید مواد این‌ آیین‌نامه‌ مورد رعایت‌ قرار گیرد.

ماده‌64: جداسازی و طبقه بندی مواد در انبار مواد شیمیای بصورت زیربایستی انجام گیرد:

–  سیانورها در محل جداگانه اتاقک قفل دار و بلند تر ازکف همراه علایم هشدار دهنده و به دور از آب اکسیژنه و کروماته ها

–  اسیدها در محل جداگانه و در دورترین فاصله از انبار سیانورها

–  اکسیدکننده ها در کنار یکدیگر به دور از حلال ها

–  حلالها در محل جداگانه با پیش بینی اطفاء حریق و به دور از ترکیبات کروم

–  انبار خشک ، بدور از نور مستقیم آفتاب ، تمیز( پلیسه ، سنگ ریزه، شیشه شکسته و…)

ماده‌65: عملیات‌ مخاطره‌آمیز باید در دستگاه‌های‌ سر بسته‌ انجام‌ گیرد تا از تماس‌ اشخاص‌ با مواد زیان‌ بخش‌ ممانعت به عمل آید، در صورتی‌ که‌ بکار بردن‌ دستگاه‌های‌ سر بسته‌ مقدور نباشد گرد و غبار گازها دود و بخارات زیان‌ بخش‌ را باید در همان‌ لحظه‌ تولید یا در نزدیکترین‌ فاصله‌ از مرحله‌ تولید به‌وسیله‌ دستگاه‌ سرپوش‌ مکنده‌ با دودکشهای‌ مخصوص‌ از محیط‌ کارگاه‌ خارج‌ نمود.

ماده66: کف محل نیز بایستی دارای کف شیبدار و قابل شستشو بوده و راه آب مناسبی نیز داشته باشد.

 ماده67‌:  برای‌ کارگرانی‌ که‌ با مواد خطرناک‌ و زیان‌ بخش‌ کار می‌کنند باید وسایل حفاظت شخصی مناسب در نظر گرفته شود به علاوه نباید فقط‌ به‌ تجهیزات‌ حفاظتی و تهویه مناسب‌ ‌متکی‌ بوده‌ بلکه‌ علاوه‌ بر تجهیزات‌ مذکور باید به‌ وسایل‌ و تدابیر قطعی‌ نظیر دوربین و آموزش پرسنل و برگزاری مرتب جلسات ایمنی با کارگران برای‌ رفع‌ مخاطرات‌ توسل‌ جست‌.

4-1 علایم‌ مشخصه‌ برای‌ وسایل‌ و ظروف‌ در آزمایشگاه

الف‌ – دارای‌ رنگ‌ ساده‌ و مشخصی‌ باشد.

 ب‌ – با نصب‌ پلاک‌ محتویات‌ داخل‌ آن‌ شناسانده‌ شود.

ج- تهیه اطلاعات ایمنی و نگهداری مواد (MSDS): تهیه این اطلاعات برای هر ماده شیمیایی شامل اطلاعات توضیحی، محتویات خطرناک، میزان سمیت، اشتعال پذیری، واکنش پذیری و اطلاعات حفاظتی و هرگونه مورد مرتبط با ماده مورد نظر الزامی است. به علاوه این اطلاعات بایستی در دسترس پرسنل آزمایشگاه قرار بگیرد.

ج‌ – دستورالعمل‌های‌ لازم‌ برای‌ بکار بردن‌ محتویات‌ آن‌ به‌ نحو بی‌خطر و بدون‌ زیان‌ همراه‌ داشته‌ باشد.

4-2 طریقه‌ انبار کردن‌ مواد خطرناک

4-2-1  مخزن‌ انبار مایعات‌ قابل‌ اشتعال‌

ماده68‌: کلیه‌ مخازن‌ مایعات‌ قابل‌ اشتعال‌ باید مجهز به‌ لوله‌ پر کننده‌ای‌ باشد که‌ با‌ کف‌ مخزن‌ مربوط‌ بوده‌ وضمناً دارای‌ اتصال‌ برقی‌ با آن‌ باشد. لازم به ذکر است  انبار کردن‌ مایعات‌ قابل‌ اشتعال‌ در مخازن‌ روی‌ زمینی‌ بایستی‌ موکول‌ به‌ اجازه‌ مقام‌ صلاحیت­دار باشد.

ماده‌69: مقدار مایعات‌ قابل‌ اشتعال‌ که‌ در مخازن‌ زیرزمینی‌ انبار می‌گردد باید با رعایت‌ فاصله‌ مخزن‌ از ساختمان‌های‌ مجاور یا محلی‌ که‌ بعداً ایجاد ساختمان‌ خواهد شد معین‌ گردد، به‌طوری‌که‌ در اثر حمل‌ و نقل‌ یا پر کردن‌ و یا خالی‌ کردن‌ آتش‌ سوزی‌ و یا انفجار ساختمان‌های‌ مزبور را تهدید ننماید.

ماده70: انبارکردن‌ مایعات‌ قابل‌ اشتعال‌ درمخازن‌ روی‎زمینی‌ بایدطبق‌ شرایط‌زیر‎انجام‎گیرد.

 الف‌ – مخزن‌ در روی‌ پایه‌ غیر قابل‌ اشتعال‌ و به‌ فاصله‌ حداقل‌ 20 متر از ساختمان‌های‌ مجاور نصب‌ شده‌ باشد.

 ب‌ – زمین‌ اطراف‌ مخزن‌ گود و یا وصل‌ به‌ حوضچه‌هایی‌ باشد که‌ در صورت‌ سوراخ‌ شدن‌ و یا پارگی‌ دیوار مخزن‌ گنجایش‌ محتویات‌ آن‌ را طبق‌ شرایط‌ زیردار باشد:

 1- ده‌ درصد بیش‌ از ظرفیت‌ مخزن‌ در صورتی‌ که‌ مخزن‌ منحصر به‌ فرد باشد.

 2- هشتاد درصد ظرفیت‌ دو یا چند مخزن‌ در صورتی‌ که‌ ظرفیت‌ این‌ مخازن‌ که‌ دارای‌ یک‌ گود یا حوضچه‌ مشترک‌ هستند از 250.000 لیتر تجاوز نکند.

 3- پنجاه‌ درصد ظرفیت‌ دو یا چند مخزن‌ در صورتی‌ که‌ از 250.000 لیتر تجاوز نماید.

 ج‌) با تجهیزات‌ آتش‌ نشانی‌ مناسب‌ و کافی‌ مجهز باشد.

 د) مخزن‌ طوری‌ ساخته‌ شده‌ باشد که‌ امکان‌ پیدایش‌ فشار یا خلا در روی‌ سطح‌ مایع‌ وجود نداشته‌ باشد.

هـ) بر ضد صاعقه‌ محافظت‌ شده‌ باشد.

ماده‌71: مخازن‌ مدفون‌ مواد قابل‌ اشتعال‌ باید دارای‌ شرایط‌ زیر باشد.

 الف‌ – در زیر خاک‌ یا وضع‌ محکم‌ و ثابتی‌ قرار گیرد به‌طوری‌که‌ سقف‌ آن‌ با قشری‌ به‌ ضخامت‌ حداقل‌ 60 سانتیمتر خاک‌ مستور شده‌ باشد.

 ب‌ – بدنه‌ خارجی‌ مخزن‌ در مقابل‌ زنگ‌ زدگی‌ محافظت‌ شود.

 ج‌ – لوله‌ پر کننده‌ آن‌ به‌ خارج‌ ساختمان‌ ادامه‌ داشته‌ و دهانه‌ آن‌ بغیر از مواقع‌ پر کردن‌ بسته‌ و قفل‌ باشد.

د- بجز ازراه‌ یک‎لوله‌ تهویه‌ که‎بایستی‌ همیشه‌ بازنگاهداشته‌شود بافضای‌ خارج‌ مربوط‎نباشد.

هـ- دارای‌ یک‌ لوله‌ اندازه‌گیری‌ میزان‌ مایع‌ محتوی‌ مخزن‌ باشد که‌ در غیر مواقع‌ اندازه‌گیری‌ سرآن‌ بسته‌ و قفل‌ شده‌ باشد.

 و – این‌ مخازن‌ برای‌ فشار حداقل‌ 7 کیلوگرم‌ بر سانتیمتر مربع‌ مقاومت‌ داشته‌ باشد.

ماده72‌: لوله‌ تهویه‌ باید حائز شرایط‌ زیر باشد.

 الف‌ – ارتفاع‌ آن‌ از سطح‌ زمین‌ لااقل‌ 5/2 متر باشد.

 ب‌ – از دودکشها – منابع‌ حرارت‌ و اماکنی‌ که‌ در آنجا شعله‌ پخش‌ می‌شود و یا نقاطی‌ که‌ ممکن‌ است‌ بخار در آن‌ جمع‌ و متراکم‌ گردد به‌ قدر کافی‌ دور باشد.

 ج‌ – قطر آن‌ از 20 میلیمتر تجاوز نکند مشروط‌ بر اینکه‌ لوله‌ برگشت‌ بخار در مخازن‌ وجود داشته‌ باشد و در غیر این‌ صورت‌ قطر آن‌ لااقل‌ 25 میلیمتر باشد.

ماده73‌: اگر مخزن‌ برای‌ نگهداری‌ مایعی‌ استعمال‌ شود که‌ نقطه‌ اشتعال‌ آن‌ از حداکثر حرارت‌ محیط‌ پایین‌تر باشد باید اقدامات‌ لازم‌ به‌ عمل‌ آید تا از پیدایش‌ مخلوط‌ قابل‌ انفجار بخار و هوا در داخل‌ مخزن‌ جلوگیری‌ شود و یا در انتهای‌ لوله‌ تهویه‌ که‌ در فضای‌ آزاد قرار دارد دستگاه‌ شعله‌ خفه‌ کن‌ نصب‌ گردد.

4-2-2 مخازن‌ مایعات‌ خطرناک‌ غیر قابل‌ اشتعال‌

ماده74‌: مخازن‌ روی‌ زمین‌ که‌ برای‌ انبار کردن‌ مایعات‌ خطرناک‌ غیر قابل‌ اشتعال‌ بکار می‌رود باید دارای‌ شرائط‌ زیر باشد:

 الف‌ – به طریقی‌ نصب‌ می‌شود که‌ هر گونه‌ نشتی‌ در هر قسمت‌ مخزن‌ قابل‌ رویت‌ باشد.

 ب‌ – اطراف‌ مخازن‌ به حد کافی‌ دارای‌ خاکریز، گودال‌ و یا حوضچه‌ای‌ باشد که‌ محتویات‌ بزرگ‌ترین‌ مخزن‌ در صورت‌ ترکیدن‌ درون‌ آن‌ جای‌ بگیرد.

 ج‌ – بدنه‌ مخزن‌ها به‌ نحوی‌ رنگ‌ شود تا در اثر رطوبت‌ و یا دود و بخار زنگ‌ زدگی‌ و خوردگی‌ پیدا نکند.

 د – دارای‌ پلکان‌ و یا نردبان‌ قائم‌ ثابت‌ و همچنین‌ پاگردهای‌ مناسب‌ باشد به‌طوری‌که‌ دسترسی‌ به‌ قسمت‌های‌ لازم‌ مخزن‌ ممکن‌ گردد.

ماده75 :  پلکان‌ها و پاگردها باید دارای‌ نرده‌ مناسب‌ بوده و نردبان‌ها‌ در صورتی‌ که‌ مرتفع‌ باشد مجهز به‌ حلقه‌های‌ حفاظتی‌ باشد و کف‌ پاگردها بهتر است‌ از آهن‌ مشبک‌ ساخته‌ شود.

ماده76: مخازن‌ روی‌ زمینی‌ مایعات‌ خطرناک‌ غیر قابل‌ اشتعال‌ در صورت‌ ضرورت‌ باید بطور مناسبی‌ در مقابل‌ سرما محافظت‌ شود.

ماده77‌: مخازن‌ مایعات‌ خطرناک‌ غیرقابل‌ اشتعال‌ باید در محلی‌ قرار گیرد که‌ زیر آن‌ محل‌ عبور و مرور نباشد.

ماده78‌: در مورد مخازن‌ مایعات‌ خطرناک‌ غیر قابل‌ اشتعال‌ در ساختمان‌های‌ زیرزمینی‌ رعایت‌ شرایط‌ زیر الزام‌ آور است‌.

 الف‌ – زیرزمین‌ باید از بتون‌ یا مصالح‌ ساختمانی‌ ساخته‌ شده‌ باشد و فاصله‌ دیوارها از مخزن‌ به‌ ترتیبی‌ باشد که‌ یک‌ نفر به‌ آسانی‌ بتواند اطراف‌ مخزن‌ عبور نماید.

 ب‌ – این‌ قبیل‌ مخازن‌ را باید 38 تا 45 سانتیمتر بالاتر از کف‌ زیرزمین‌ نصب‌ نمود.

ماده79: زیرزمین‌هایی‌ که‌ برای‌ مخازن‌ مدفون‌ حاوی‌ مایعات‌ خطرناک‌ غیر قابل‌ اشتعال‌ ساخته‌ می‌شود باید سرپوشیده‌ و فاقد رطوبت‌ و دارای‌ نردبان‌ ثابت‌ باشد.

ماده80‌: کلیه‌ شیرهای‌ کنترل‌ مخازن‌ نیمه‌ مدفون‌ که‌ برای‌ مخازن‌ مایعات‌ خطرناک‌ غیر قابل‌ اشتعال‌ بکار می‌رود باید دارای‌ شرایط‌ زیر باشد:

 الف‌ – به‌ ترتیبی‌ نصب‌ شود که‌ بتوان‌ آن‌ را از خارج‌ باز و بسته‌ نمود.

 ب‌ – دارای‌ قفلی‌ باشد که‌ از خارج‌ قابل‌ باز و بسته شدن‌ باشد.

ماده‌81: قبل‌ از آنکه‌ کارگران‌ برای‌ تعمیر یا نظافت‌ وارد زیرزمین‌ مخازن‌ شوند باید لوله‌های‌ مربوط‌ به‌ مخزن‌ را بسته‌ و با سنجش‌ گاز از بی‌ خطر بودن‌ هوای‌ زیرزمین‌ اطمینان‌ حاصل‌ نمود.

ماده82‌: مخازن‌ مایعات‌ خطرناک‌ غیر قابل‌ اشتعال‌ باید:

 الف‌ – روی‌ سکویی‌ نصب‌ شده‌ باشد که‌ در مقابل‌ اثرات‌ شیمیایی‌ داخل‌ مخزن‌ مقاومت‌ داشته‌ باشد.

 ب‌ – دارای‌ لوله‌ مخصوص‌ سرریز باشد تا مایعات‌ اضافی‌ را به‌ محل‌ مناسبی‌ منتقل‌ نماید.

ماده‌83: مخازنی‌ که‌ برای‌ انبار کردن‌ مایعات‌ محرق‌ و خورنده‌ بکار می‌رود باید دارای‌ لوله‌های‌ زیر باشد:

 الف‌ – یک‌ لوله‌ سرباز در بالاترین‌ نقطه‌ مخزن‌ با قطر حداقل‌ 5 سانتیمتر.

 ب‌ – یک‌ لوله‌ زیر آب‌ در پایین‌ترین‌ نقطه‌ مخزن‌ برای‌ تخلیه‌ احتمالی‌ محتویات‌ آن‌ در محل‌ مناسب‌.

 ج‌ – یک‌ لوله‌ برای‌ پر کردن‌ مخزن‌ در بالا.

 د – یک‌ لوله‌ مصرف‌ به‌ ارتفاع‌ 15 سانتی‌ متر از کف‌ مخزن‌.

ج- انبار کردن‌ بشکه‌ها یا ظروف‌ محتوی‌ مایعات‌ خطرناک‌

ماده84‌: بشکه‌ها یا ظروف‌ محتوی‌ مایعات‌ خطرناک‌ قابل‌ اشتعال‌ باید در انبارهایی‌ نگهداری‌ شود که‌ دارای‌ مشخصات‌ زیر باشد:

 الف‌ – کف‌ و بدنه‌ و سقف‌ انبار از مصالح‌ نسوز ساخته‌ شده‌ باشد.

 ب‌ – کف‌ انبار دارای‌ شیب‌ کافی‌ و به‌وسیله‌ زیر آب‌ به‌ حوضچه‌ مخصوص‌ وصل‌ باشد.

 ج‌ – قسمت پایین دیوارها و همچنین‌ کف‌ از بتن‌ یا مصالح‌ غیر قابل‌ نفوذ ساخته‌ شده‌ باشد.

ماده85‌: بشکه‌ها یا ظروف‌ مایعات‌ خطرناک‌ باید در سکوهای‌ سیمانی‌، بتونی‌، آجری‌ و یا جایگاه‌های‌ فلزی‌ نگاهداری‌ شود.

ماده86: بشکه‌های‌ محتوی‌ اسید باید در محل‌ خنکی‌ انبار شود. سرپیچ‌ این‌ بشکه‌ها را باید با احتیاط‌ کامل‌ برای‌ تخفیف‌ فشار داخل‌ بشکه‌ باز کرد و دوباره‌ بست‌ و این‌ عمل‌ را هفته‌ای‌ یکی‌ دوبار در صورت‌ لزوم‌ تکرار نمود.

ماده‌87: بشکه‌ها یا ظروف‌ خالی‌ را که‌ به‌ منظور پر کردن‌ مجدد از مایعات‌ خطرناک‌ انبار می‌کنند باید:

 الف‌ – چنانچه‌ مخصوص‌ پر کردن‌ مایعات‌ قابل‌ اشتعال‌ است‌ دارای‌ سرپیچ‌ و یا روپوش‌ محکمی‌ باشد که‌ مانع‌ از خروج‌ بخار مایعات‌ مذکور شود.

 ب‌ – چنانچه‌ برای‌ پر کردن‌ اسید و یا سایر مایعات‌ غیر قابل‌ اشتعال‌ به­کار رود قبلاً تمیز و خشک‌ شده‌ باشد.

 ج‌ – بشکه‌های‌ خالی‌ را از هر نوع‌ که‌ باشد از بشکه‌ پر جدا انبار کنند.

ماده88‌: چنانچه‌ بشکه‌ها و یا ظروف‌ مایعات‌ خطرناک‌ غیر قابل‌ اشتعال‌ برای‌ به­کار بردن‌ مجدد قابل‌ مصرف‌ نباشد باید آنها را در هم‌ کوبیده‌ و یا پاره‌ و غیر قابل‌ استفاده‌ نمود و در مورد بشکه‌ها و ظروف‌ مایعات‌ قابل‌ اشتعال‌ باید قبل‌ از پاره‌ کردن‌ آنها را با بخار آب‌ کاملاً شسته‌ و خشک‌ نمود.

ماده‌89: بشکه‌ها و ظروفی‌ که‌ برای‌ مایعات‌ خطرناک‌ به­کار می‌رود باید قبل‌ از پر کردن‌ از نظر نشت‌ و سایر نقایص‌ بطور دقیق‌ مورد معاینه‌ قرار گیرد و اگر باید با مایع‌ دیگری‌ پر شود قبلاً با محصول‌ خنثی‌ کننده‌ و بخار آب‌ و یا آب‌ جوش‌ کاملاً شسته‌ شده‌ و خشک‌ گردد و بعداً مورد استفاده‌ قرار گیرد.

 ماده 90-  برای‌ بازدید داخل‌ بشکه‌ها اگر احتیاج‌ به‌ استفاده‌ از چراغ‌ برق‌ گردان‌ باشد باید این‌ قبیل‌ چراغها با مقررات‌ آیین‌نامه‌ حفاظتی‌ تاسیسات‌ و وسایل‌ الکتریکی‌ در کارگاه‌ها قابل‌ انطباق‌ باشد.

 4-2-3  بشکه‌های‌ اسید

ماده91‌: بشکه‌های‌ حاوی‌ اسید را باید در سبد یا جعبه‌ بطور منفرد گذاشت‌ و اطراف‌ آن‌ را با الیاف‌ غیر قابل‌ احتراق‌ پوشاند.

ماده92‌: بشکه‌های‌ حاوی‌ اسید را باید در اطاق‌ مجزا که‌ دارای‌ کف‌ بتونی‌ پوشیده‌ با ماده‌ ضد اسید و دارای‌ زیر آب‌ متصل‌ به‌ حوضچه‌ باشد نگهداری‌ نمود.

ماده‌93: بشکه‌‌های‌ حاوی‌ اسید را نباید روی‌ هم‌ چید اما می‌توان‌ آنها را در قفسه‌ بندی‌ روی‌ هم‌ قرار داد.

ماده‌94: برای‌ حمل‌ و نقل‌ بشکه‌‌های‌ اسید به‌ داخل‌ و یا خارج‌ انبار باید از چرخ‌ دستی‌ یا وسایل‌ نقلیه ای که  لااقل‌ دارای‌ دو چرخ‌ است‌ استفاده‌ نمود.

ماده95‌: قبل‌ از انبار کردن‌ بشکه‌‌های‌ خالی‌ اسید باید آنها را از طریق‌ واژگون‌ قرار دادن‌ روی‌ لوله‌ آب‌ که‌ جریان‌ آب‌ را از پایین‌ به‌ بالا می‌باشد، شستشو داده‌ آنها را خشک‌ نمود.

ماده96‌: بشکه‌‌های‌ پر را باید دور از قرابه‌های‌ خالی‌ و جدا از یکدیگر انبار کرد.

ماده97: بشکه‌ اسید سبد و یا جعبه‌ آن‌ باید قبل‌ از پر کردن‌ از نظر سالم‌ بودن‌ مورد بازدید قرار گیرد.

4-2-4  سیلو کردن‌ مواد شیمیایی‌ خشک‌

ماده98‌: مواد شیمیایی‌ خشک‌ به‌ مقدار زیاد باید در سیلوهایی‌ ذخیره‌ شود که‌ از قسمت‌ تحتانی‌ آن‌ قابل‌ برداشتن‌ باشد، دهانه‌ سیلو که‌ قیفی‌ شکل‌ است‌ باید از آهن‌ مشبک‌ به‌ نحوی‌ پوشیده‌ شود که‌ دخول‌ مواد از روی‌ شبکه‌های‌ آن‌ امکان‌ داشته‌ باشد ولی‌ از سقوط‌ احتمالی‌ کارکنان‌ به‌ داخل‌ سیلو جلوگیری‌ بعمل‌ آید.

ماده99‌: در صورتی‌ که‌ ورود کارگری‌ به‌ داخل‌ سیلوهای‌ مواد شیمیایی‌ خشک‌ ضرورت‌ داشته‌ باشد باید کارگر مزبور دارای‌ وسایل‌ حفاظ‌ انفرادی‌ از قبیل‌ عینک‌ – ماسک‌ ضد گرد و یا ماسک‌ تنفسی‌ کلاه‌ مخصوص‌ برای‌ پوشش‌ سر و گردن‌ و سربند، دستکش‌ و همچنین‌ مجهز با کمر‌بند و بند نجات‌ باشد و بند نجات‌ را به‌ نقطه‌ ثابت‌ و محکمی‌ ببندد و ضمناً کارگر دیگری‌ در بیرون‌ سیلو در تمام‌ مدت‌ کار ناظر و مواظب‌ باشد تا در صورت‌ لزوم‌ به‌ او کمک‌ نماید.

ماده100‌: قبل‌ از ورود کارگران‌ به‌ داخل‌ سیلوهای‌ مواد شیمیایی‌ خشک‌ باید ورود مواد را به‌داخل‌ سیلو کاملامتوقف‌ و برای‌ جلوگیری‌ از وروداتفاقی‌ آن‌نیز پیش‌بینی‌های‎لازم‎بعمل‎آید.

ماده101‌: برای‌ امکان‌ دسترسی‌ به‌ کلیه‌ قسمت‌های‌ داخلی‌ و خارجی‌ سیلوهای‌ مواد شیمیایی‌ این‌ قبیل‌ مخازن‌ باید مجهز به‌ نردبان‌ ثابت‌ و پلکان‌ و پاگرد و معبرهای‌ لازمه‌ که‌ دارای‌ نرده‌ است‌ باشد.

ماده102‌: سیلوهایی‌ که‌ برای‌ انبار کردن‌ مواد قابل‌ احتراق‌ خشک‌ بکار می‌رود باید از ماده‌ نسوز ساخته‌ شده‌ و مجهز به‌ سرپوش‌ و وسایل‌ لازم‌ برای‌ تهویه‌ باشد.

ماده‌103 : در جایی‌که‌ مواد خشک‌ به‌مقدار زیاد به‌ صورت‌ توده‌ انباشته‌ و با دست‌ برداشته‌ می‌شود هنگام‌ برداشتن‌ مواد از خالی‌ کردن‌ زیر توده‌ انباشته‌ شده‌ باید خودداری‌ گردد.

ماده104‌: در مواردی‌ که‌ از مواد خشک‌ انبار شده‌ امکان‌ تشکیل‌ یا انتشار مخلوط‌ قابل‌ انفجار یا سمی‌ داده‌ شود باید احتیاط‌های‌ مخصوص‌ برای‌ پیشگیری‌ از پیش‌ آمدهای‌ غیرمترقبه‌ بعمل‌ آید.

4-2-5  محصور ساختن‌ محل‌ تولید و نگهداری‌ مواد منفجره‌

هر گونه‌ مواد قابل‌ انفجار تجارتی‌ فقط‌ باید تحت‌ شرائطی‌ تولید و نگهداری‌ شود که‌ از طرف‌ مقام‌ فنی‌ صلاحیت­دار تصویب‌ شده‌ باشد. در مکان هایی  که‌ مواد منفجره‌ بسیار خطرناک‌ تهیه‌ و نگهداری‌ می‌شود باید مراقبت‌های‌ خاص‌ علاوه‌ بر شرایط‌ مندرج‌ در این‌ آیین‌نامه‌ به‌منظور جلوگیری‌ از بروز حوادث‌ و مخاطره‌ بعمل‌ آید.

محل‌ مواد منفجره‌ باید به‌ یکی‌ از طرق‌ زیر محصور شود:

 الف‌ – به‌وسیله‌ یک‌ حصار یا پشته‌ خاکی‌.

 ب‌ – به‌وسیله‌ یک‌ دیوار انباشته‌ شده‌ از خاک‌.

 ج‌ – به‌وسیله‌ یک‌ دیوار ساخته‌ شده‌.

4-3 انبار قطعات، لوازم و تجهیزات مربوط به تعمیر و نگهداری ماشین آلات

    این انبار باید مجهز به قفسه بندی فلزی بوده و لیست کامل لوازم یدکی و قطعات ماشین آلات موجود در آن که با کدهای مخصوص مشخص شده اند، در انبار نصب شده باشد. اندازه آن بستگی به تعداد ماشین آلات، تنوع آنها، فرسودگی آنها و نیز کیفیت ماشین آلات خریداری شده دارد.

5- قوانین مربوط به حذف پساب و مسایل زیست محیطی

5-1 ضایعات‌ مواد خطرناک‌

حذف و تصفیه پساب آبکاری بایستی به طور دقیق و مطابق با استاندارد ضمیمه ج اجرا گردد.

ماده‌105: مدفون‌ ساختن‌ ضایعات‌ مواد خطرناک‌ زیر خاک‌ ممنوع‌ است‌.

ماده106‌: مخلوط‌ ساختن‌ ضایعات‌ مواد خطرناک‌ که‌ به‌ صورت‌ پودرهای‌ مختلف‌ هستند با یکدیگر ممنوع‌ است‌.

ماده‌107: اجسام‌ و مواد قابل‌ انفجار را باید با مراقبت‌ کافی‌ از میان‌ ضایعات‌ مواد خطرناک‌ خارج‌ ساخت‌.

ماده108‌: ضایعات‌ مواد خطرناک‌ باید تحت‌ نظر متخصص‌ فنی‌ و به‌وسیله‌ شخص‌ مسئولی‌ سوزانده‌ شود.

ماده109‌: کارگاه‌هایی‌ که‌ مایعات‌ قابل‌ اشتعال‌ تولید نقل‌ و انتقال‌ و یا مصرف‌ می‌کنند باید دارای‌ مجاری‌ فاضلاب‌ با شرایط‌ زیر باشد:

 الف‌ – داشتن‌ ظرفیت‌ کافی‌ برای‌ تخلیه‌ آب‌ کلیه‌ منابع‌ موجود.

ب- ارتباط‌ با حوضچه‌های‌ جداکننده‌ متناسب‌ برای‌ جدا کردن‌ مایعات‌ قابل‌ اشتعال‌ از آب‌.

5-2 جمع‌ آوری‌ گازها و بخارها

ماده110‌: گازها و بخارهایی‌ که‌ ضمن‌ تهیه‌ مایعات‌ قابل‌ اشتعال‌ به‌ وجود می‌آید باید به طریقی‌ که‌ متضمن‌ مخاطره‌ای‌ نباشد جمع‌ آوری‌ و مصرف‌ شود.

 ماده 111 :  در صورتی‌ که‌ گازهای‌ مزبور قابل‌ مصرف‌ نباشد باید به‌وسیله‌ سوزاندن‌ آنها را معدوم‌ نمود.

5-3 جلوگیری‌ از اختلاط‌ مخاطره‌انگیز گازها

ماده112‌: در کارگاه‌هایی‌ که‌ انواع‌ مختلف‌ گاز تولید می‌شود در صورتی‌ که‌ اختلاط‌ آنها موجب‌ فعل‌ و انفعال‌ شیمیایی‌ و یا خطر انفجار داشته‌ باشد بایستی‌ دستگاه‌های‌ تولید کننده‌ هر نوع‌ از این‌ گازها با یکدیگر مجزا بوده‌ و هر کدام‌ در اطاق‌هایی‌ نصب‌ شوند که‌ از اطاق‌های‌ دیگر که‌ مخصوص‌ انواع‌ دیگر گازها هستند به‌وسیله‌ یک‌ فضای‌ باز به‌ وسعت‌ کافی‌ یا به‌وسیله‌ دیوارهایی‌که‌ در مقابل‌ انفجار استقامت‌ دارند از یکدیگر فاصله‌ داشته‌ باشند.

ماده 113:  تولید هیدروژن‌ و اکسیژن‌، هیدروژن‌ و فلوهیدروژن‌ و کلر از طریق‌ الکترولیز بطور استثناء ممکن‌ است‌ در یک‌ اطاق‌ انجام‌ گیرد مشروط‌ بر آنکه‌ از اطاق‌های‌ دیگر که‌ اختصاص‌ به‌ تولید گازهای‌ دیگر دارند دارای‌ فاصله‌ کافی‌ باشد.

References:

  1. NESHAP Plating and Polishing Standards, Rebecca Hillwig, Oregon DEQ

Federal Register /  Vol. 48, No. 137 4/ Friday, July 15, 1983 /  Rules and Regulations

  1. Guidance Manual for Elecroplating and Metal Finishing Pretreatment Standards
  2. Design and construction of electroplating apparatus for cyanide less silver on copper plating/ NSF Extreme Ultraviolet Engineering Research Center, Colorado State University /Yu-ping Shao, Advisor: Jorge Rocca
  3. Industrial Ventilation: A Manual of Recommended Practice ANSI Z9.2-1979 ، FPA 34-1995 ، ACGIH’s ” (22nd ed., 1995(
  4. آیین‌ نامه‌ حفاظتی مواد خطرناک‌ و مواد قابل‌ اشتعال و مواد قابل‌ انفجار
  5. حداقل ضوابط فنی و بهداشتی برای تاسیس و بهره برداری کارخانه های تولید و بسته بندی فرآورده های غذایی
  6. اداره کل نظارت و ارزیابی فرآورده های غذایی،آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو

[1]  threshold limit values (TLV)

[2] Time weight average (TWA)

[3] ppm(Part Per Million)

[4] LD 50 (The lethal dose)

[5] Low flamable limit (LFL)

اداره کار و تامین اجتماعی در نظر دارد برای راه اندازی کارگاه های ابکاری آیین نامه ای را تدوین نماید که در این راستا این پیش نویس تهیه شده است مقرر است که با کارشناسان انجمن آبکاری بازنگری و تغییرات مورد نیاز در ان ایجاد گردد پیش نویس حاضر یه منظور اطلاع جامعه  آبکاری از این مبحث و ارسال پیشنهادات بهبود به انجمن

آبکاری  ارسال گردد

تعاریف

منطقه مجاور : منطقه ای است در فاصله 1/6 متری از منطقه تولید بخارات که توسط پارتیشن جداسازی نشده است.

دمای جرقه زنی خودکار: حداقل دمایی است که ایجاد احتراق بدون استفاده از منبع گرمایی انجام می پذیرد.

وان غوطه وری: وانی است محتوی مایعاتی غیر از آب که برای غوطه وری و پوشش دهی استفاده می شود. یک قطعه می تواند در آن غوطه ور شده یا در بالای آن در معرض بخارات حاصل از وان قرار داده شود.

مایع قابل اشتعال: مایعی است که نقطه اشتعال آن کمتر از 93°C باشد.

نقطه اشتعال: حداقل دمایی که در آن دما مایع بخاراتی تولید می کند که دارای غلظت کافی برای آتش گرفتن باشد . روش تست در ضمیمه B توضیح داده شده است.

حد اشتعال پایینی (LFL) : کمترین غلظت یک ماده که می تواند تولید یک شعله نماید.LFL معمولا بصورت درصد حجمی ماده در هوا بیان می شود.

منطقه بخارات: هر فضایی شامل وان غوطه وری به همراه خروجی آن ، تجهیزات خشک نمودن و انتقال ، و منطقه اطراف آن که غلظت بخار از 25 درصد LFL مایع موجود دروان تجاوز کند.

عملیات آبکاری

ماده 1: تمامی وانهای مورد استفاده باید توانایی ایستادگی در برابر بار اعمالی را داشته باشند.

ماده 2: تهویه مورد استفاده در منطقه حاوی بخارات باید بتواند غلظت ذرات معلق را به زیر 25 درصد LFL آن ماده برساند.

ماده 3: هنگامی که وانهای مورد استفاده دارای قابلیت انفجار باشند ، کارگران باید مطابق با استاندارد مربوطه عمل نمایند.

ماده 4: از قطعات پوشاننده و یا مواد شناور می توان بعنوان جایگزین تهویه استفاده نمود . در همه این روشها محدودیت ذکر شده در بندهای بالایی باید لحاظ گردد.

ماده 5: وقتی که از تهویه مکانیکی استفاده می شود ، استانداردهای ذیل باید رعایت گردد:

ماده 6: هنگامی که از تهویه مکانیکی استفاده می شود ، جریان هوا باید به یک هود یا اگزوز خروجی هدایت شود.

ماده 7: هنگامی که از تهویه مکانیکی استفاده می شود ، هر یک از وان ها باید دارای سیستم اگزوز مجزا بوده مگر اینکه ترکیب گازهای خروجی منجر به تولید آتش ، انفجار یا واکنش شیمیایی نشود.

ماده 8: کارگاه باید به یک سیستم هشدار و متوقف نمودن خودکار عملیات مجهز باشد تا در هنگامی که غلظت بخار مواد از 25 درصد LFL تجاوز کند شروع بکار نماید.

ماده 9: فضای خروجی اگزوز باید حداقل معادل 90 درصد حجم هوای خروجی باشد.

ماده 10: هوای فراهم شده از بیرون نباید منجر به خرابی هود سیستم اگزوز شود.

ماده 11: هنگامیکه هریک از کارکنان وارد وان می شوند ، ملاحظات ذکرشده در استاندارد OSHA 1910-146 باید درنظر گرفته شود.

ماده 12: قبل از شستشوی وان ها ، مواد باقی مانده در آن را باید خارج نمود ضمنا محل هایی که تجمع مواد باقی مانده در آنها یافت شود باید تهویه و تمیز گردد.

ماده 13: هر 4 ماه یکبار هود و کانال های سیستم تهویه و مقدار هوای عبوری باید از لحاظ خوردگی یا خرابی بازرسی نمود. درصورتی که وقفه ای در تولید برای مدت طولانی روی داده باشد اینکار باید قبل از سرگیری تولید انجام شود.

ماده 14: بصورت تناوبی ، کاورها ، مجراهای خروج ، مجراهای سرریز ، سیستم های برقی و اطفاء حریق باید بازرسی و مشکلات آن رفع گردد.

ماده 15: قبل از انجام جوشکاری یا گرفتن شعله روی وان ها باید محتویات آنها خارج شده و تمیز شده باشند.

عملیات آبکاری (هنگامیکه محلول مورد استفاده دارای نقطه اشتعال بالاتر از 93 °C باشد)

ماده 16: جنس وان ها باید از نوع غیرقابل اشتعال باشد.

ماده 17: در صورتی که وان ها دارای ظرفیتی بیش از 568 لیتر بوده یا سطح مقطع آنها بیشتر از 95/0 مترمربع باشد باید سیستم تخلیه سرریز در وان وجود داشته باشد.

ماده 18: مجراهای سرریز وان باید دارای حداقل 6/7 سانتیمتر قطر بوده و ظرفیت کافی برای خروج مواد سرریز شده را داشته باشند.

ماده 19: نحوه اتصالات در سیستم سرریز وان ها باید بصورتی باشد که اجازه بازرسی و تمیز نمودن سیستم را بدهد.

ماده 20: اتصال خروجی سرریز به وان ها باید حداقل 2/15 سانتیمتر پایین تر از ارتفاع وان باشد.

ماده 21: مجرای تخلیه پایینی برای وان ها با حجم بیشتر از 1893 لیتر باید تعبیه شده باشد مگر اینکه وان به سیستم اتوماتیک بسته شدن کاور مجهز یا ویسکوزیته مایعات در دمای نرمال اجازه خروج آن را ندهد.

ماده 22: مجرای تخلیه پایینی برای وان ها باید بتواند در هنگام آتش سوزی وان را تخلیه نموده ، بصورتی که تمامی وان در طی 5 دقیقه تخلیه گردد ، ضمن اینکه محتوی وان باید به یک نقطه ایمن تخلیه شود.

ماده 23: مجرای تخلیه پایینی باید بصورت دستی و اتوماتیک قابلیت عملکرد داشته باشد. انجام عملیات دستی برای تخلیه وان باید از یک مکان ایمن و قابل دسترس انجام پذیرد.

ماده 24: هنگامیکه محتوی وان از نوعی است که بواسطه وزن خود تخلیه نمی شود ، در این هنگام باید از پمپ های اتوماتیک برای این منظور استفاده شود.

ماده 25: کانوایرهای مورد استفاده در آبکاری باید مجهز به سیستم توقف اتوماتیک باشند.

ماده 26: در هنگام آتش سوزی و یا هنگامی که سیستم تهویه به خوبی کار نمی کند موارد زیر باید درنظر گرفته شود:

  • 1- تمامی تجهیزات و سیم کشی های برقی مطابق زیرمجموعه S این استاندارد باشد.
  • 2- در مناطق تولید بخارات و نواحی اطراف آن ، شعله و ابزارها و سطوح تولید جرقه وجود نداشته باشد.
  • 3- وان های قابل حملی که برای پرنمودن محتوی وان های اصلی استفاده می شود ، باید بصورت الکتریکی به وان های اصلی وصل شده و به زمین متصل گردند تا از ایجاد جرقه و قوس الکتریکی جلوگیری شود.
  • 4- سیستم تولید گرما که برای عملیات خشک نمودن استفاده می شود باید مطابق استاندارد NFPA 86 A-1979 نصب شده و دارای تهویه مکانیکی مناسب باشد که قبل و در حین عملیات خشک نمودن بکار افتاده و در صورتیکه هر یک از فن های سیستم تهویه از کار بیافتد ،عملیات بصورت اتوماتیک متوقف گردد.

ماده 27: تمامی بخارات تولید شده باید عاری از ذرات قابل احتراق باشند.

ماده 28: Rack ها و دیگر ابزار مورد استفاده که آلوده به محتوی وان ها می شوند باید بلافاصله پس از استفاده در جای مخصوص خود قرار داده شوند. ظروف مورد استفاده برای جمع آوری مواد آغشته به Rack ها باید در پایان هر شیفت از مواد خالی گردند.

ماده 29: از سیگار کشیدن در محوطه بخارات باید جلوگیری شده و تابلوی ” سیگار کشیدن ممنوع ” در نزدیکی هر یک از وان ها نصب شود.

ماده 30: حفاظت در برابر آتش سوزی برای وان های آبکاری با حداقل ظرفیت 568 لیتر و یا با سطح مقطع 38/0 متر مربع و یا وان های عملیات حرارتی با ظرفیت 1893 لیتر و یا با سطح مقطع 37/2 مترمربع باید اعمال گردد.

ماده 31: برای مناطق حاوی بخارات:

  • 1- آتش خاموش کن دستی مناسب برای مایعات قابل احتراق و انفجار باید فراهم شوند.
  • 2- یک سیستم آتش خاموش کن اتوماتیک باید فراهم گردد.

ماده : بجای سیستم آتش خاموش کن اتوماتیک می توان از یک کاور با مشخصات زیر استفاده نمود :

  • 1- بصورت دستی نیز قابل عمل باشد.
  • 2- غیرقابل احتراق و یا دارای پوشش قلع باشد ضمن اینکه دارای قابلیت قفل شدن باشد.
  • 3- در هنگامی که از وان استفاده نمی شود بسته باشد

ماده 32: دمای مواد محتوی وان باید حداکثر تا زیر دمای جوش آن ماده گرم شود . ضمن اینکه این دما باید حداقل 100 سانتیگراد کمتر از دمای خود اشتعالی مایعات مورد استفاده باشد.

عملیات خاص در آبکاری و پوشش دهی

موارد مربوط به عملیات حرارتی

ماده 33: وان های مورد استفاده برای عملیات حرارتی باید به مقدار کافی از کوره ها فاصله داشته و بر روی سطوح غیر قابل احتراق قرار گرفته باشند.

ماده 34: وان های مورد استفاده برای عملیات حرارتی باید دارای هود ها و کانال های غیر قابل احتراق باشند. محل عبور کانال های سیستم تهویه باید از مواد قابل احتراق مثل سقف کارگاه به مقدار کافی دور باشد.

ماده 35: هر یک از وان های مورد استفاده برای عملیات حرارتی باید دارای یک سیستم هشدار صوتی باشد بصورتیکه با رسیدن به فاصله 10 سانتیگراد از نقطه اشتعال مواد محتوی وان به صدا در بیاید.

ماده 36: در صورت امکان ، هریک از وان های مورد استفاده برای عملیات حرارتی باید دارای یک سوئیچ حدی باشند تا بتواند کانوایر مورد استفاده برای ارسال قطعات به وان ها را متوقف نماید.

ماده 37: در صورتیکه دمای وان ها از مقدار تنطیم شده برای سیستم هشدار صوتی بیشتر شود ، سیستم خنک کننده چرخشی برای محتوی وان باید فعال گردد.

ماده 38: اگر وان دارای خروجی از پایین باشد ، خروجی پایین می تواند دارای یک سیستم چرخش روغن باشد.

موارد مربوط به رنگ کاری و پوشش دهی

ماده 39: در روش پوشش دهی با اسپری ، باید از یک سیستم پمپ کم فشار و یا یک وان ثقلی با حداکثر ظرفیت 38 لیتر برای فراهم نمودن رنگ استفاده شود. در هنگام وقوع آتش سوزی ، یک ابزار حساس به گرما باید باعث از کار انداختن سیستم پمپ شود. لوله کشی این سیستم نیز باید بصورت اساسی و محکم نصب شده باشد.

ماده 40: در روش پوشش دهی با غلطک ، وقتی از مواد با نقطه اشتعال زیر 60 سانتیگراد استفاده می شود ، از ایجاد جرقه توسط الکتریسیته ساکن به صورت زیر باید جلوگیری شود:

  • 1- ارت نمودن قطعات فلزی ( منجمله قطعات چرخنده ) و نصب کلکتورهای استاتیک
  • 2- ایجاد یک اتمسفر هادی ( مثلا استفاده از اتمسفر با رطوبت بالا) در منطقه وجود بخارات

موارد مربوط به چربی زدایی

ماده 41: در وان های چربی زدایی با بخار ، کندانسور یا ترموستات سطح بخار باید سطح آنرا حداقل 91 سانتیمتر یا به اندازه نصف عرض وان ، هرکدام که کمتر است ، پایین تر از سطح بالایی وان چربی زدایی نگهدارد. علاوه بر این موارد زیر نیز باید رعایت گردد:

1-  در این وان ها ، وقتی که از گاز بعنوان سوخت برای وان استفاده می شود ، باید از ورود بخارات محلول به مخلوط سوخت و هوا جلوگیری شود. در این حالت برای محفظه احتراق باید از نشت هوا به داخل آن جلوگیری نمود.

2-  دودکش مورد استفاده باید از مواد مقاوم به خوردگی ساخته شده و به بیرون از کارگاه هدایت شده باشد. اگر اگزوز از نوع مکانیکی باشد باید Draft Diverter نصب شده باشد.

ماده 42: دمای گرمکن باید به صورتی باشد که باعث تجزیه شیمیایی محلول شده و یا مقدار بیش از حد بخار تولید نکند.

ماده 43: در رابطه با وان های سیانیدی ، این وان ها باید مجهز به Dike یا دیگر انواع حفاظ باشند، بطوری که از مخلوط شدن سیانید با اسید در مواقع شکستن وان جلوگیری گردد.

ماده 44: در وان های شستشو و چربی زدایی با اسپری ، اگر وان بصورت باز باشد مقدار اسپری باید متناسب با فضای موجود در کارگاه و تهویه مکانیکی و مقدار هوای ورودی به کارگاه باشد.

ماده 45: در رابطه با روش رنگ کاری الکتروستاتیک موارد زیر باید رعایت گردد:

  • 1- از تجهیزات الکتروستاتیک استاندارد و با کیفیت باید استفاده شود.
  • 2- این تجهیزات باید بصورت محکم و ثابت نصب شده و بصورت موثر نسبت به زمین توسط عایق های غیرقابل احتراق و بدون تخلخل و تمیز و خشک ، عایق شده باشد.
  • 3- برای نگهداری قطعات باید از کانوایر استفاده شود.
  • 4- قطعات نباید بصورت دستی در حین رنگ کاری جابه جا شوند.
  • 5- فاصله بین قطعات و الکترودهای سیستم الکتروستاتیک ، باید به اندازه حداقل 2 برابر فاصله جرقه زنی باشد. مقدار حداقل فاصله باید توسط یک تابلو در نزدیکی تجهیزات نصب شده باشد.
  • 6- در صورتی که تهویه و یا کانوایر از کار بیافتد و یا ارتینگ سیستم فعال شود ، و یا قطعات دارای فاصله 2 برابر فاصله جرقه زنی از الکترود سیستم قرار گیرند ، برق سیستم باید قطع شده و به اپراتور پیغام دهد.
  • 7- منطقه انجام رنگ آمیزی الکتروستاتیک باید توسط توری ، ریل یا حفاظ از مناطق دیگر و پرسنل جدا گردد.
  • 8- از سیستم اطفاء حریق اسپرینک لر و یا دیگر سیستم های اطفاء حریق باید استفاده گردد.
  • 9- برای جمع آوری رنگ های باقی مانده باید از صفحات مخصوص جمع آوری رنگ و یا توری استفاده شود بنحوی که این صفحات و توری ها در یک مکان ایمن شستشو گردند.
این یک سایت آزمایشی است
ساخت با دیجیتس