آبکاری پلاستیک
امروزه استفاده از پلاستیکهای آبکاری شده در صنایع مختلف ازجمله صنایع اتوموبیل سازی، صنایع الکترونیک، صنایع تولید لوازم خانگی و … ، گسترش چشمگیری یافته است.
از جمله عواملی که استفاده از پلاستیک در تولید قطعات را امری مقرون به صرفه میسازد، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. آزادی بیشتر در طراحی و انتخاب قطعه
2. وزن کمتر در مقایسه با قطعات از جنس دیگر
3. حذف عملیات دوباره کاری مانند(پرداختکاری سطح)
4. قابلیت انعطاف بیشتر در قیاس با قطعات مشابه فلزی
5. استحکام فیزیکی قابل قبول و مناسب و مقاوم بودن آن ها در برابر فرسودگی
6. هزینه کمتر
باید توجه داشت که بسیاری از پلاستیک ها قابلیت آبکاری دارند اما در عین حال آبکاری پلاستیکها برای آن دسته از پلاستیک ها استفاده میشود که بعد از آبکاری چسبندگی مناسبی بین پوشش و قطعه پلاستیکی بوجود آید.
پلاستیکهایی که امروزه به طور وسیع آبکاری میشوند عبارتند از :
• آلیاژ ABS
• پلی سولفون
• نایلون
• پلی استر
• پلی اتراترکتون ( Polyetheretherkeetone )
• پلی پروپیلن
• پلی آریل اتر
• پلی فنیل اکسید
• تفلون
• پلی اتریمید
در بین این پلاستیکها ABS با خواصی چون قالب پذیری و انعطاف پذیری خوب، هزینه پائین تولید،چسبندگی بالا، کیفیت ظاهری خوب، پایداری ابعادی و تولید آسان بهترین نوع پلاستیک برای آبکاری می باشد. این پلاستیک از پلیمریزاسیون سه ماده اکریلو نیتریل، بوتادین و استایرن بدست می آید و دارای وزن مخصوص 1.04 گرم بر سانتیمتر مکعب بوده و رنگ آن کدر است، در دمای 100 درجه سانتیگراد نرم میشود.بوتادین جزء لاستیکی این پلاستیک است که به صورت ذره هایی با قطر کمتر از یک میکرون در شبکه اکریلو نیتریل- استایرن پخش شده است.ذرات لاستیکی مذکور، این ماده را ارتجاعی میکند. این ذرات در تماس با محلولهای شیمیایی خورده میشوند و حفره هایی در پلاستیک ایجاد میکنند که این حفره ها، چسبندگی لایه فلزی آبکاری شده را روی پلاستیک بهبود میبخشند.
روشهای پوشش دهی پلاستیکها:
1-آینه کاری :
ابتدا قطعه را زبر کرده (در سطوح آن خلل و فرج ریز ایجاد کرده ) متعاقبا با کلرید قلع دو ظرفیتی آن را حساس کرده و سپس با استفاده از پاشیدن دو محلول شیمیایی به طور هم زمان بر روی قطعه و در اثر مخلوط شدن دو محلول ، فلز نقره احیا شده و در سطوح قطعه به صورت یک فیلم درخشنده خواهد نشست.
2-استفاده از لاکهای هدایت کننده:
استفاده از لاک های هدایت کننده که از مخلوط رزین های آلکید و اپوکسی با ذرات میکرونی گرافیت یا نقره یا پودر فلزی تهیه میشوند، علیرغم گران بودن این لاکها کاربرد این روش بیشتر بر روی قطعاتی است که به لحاظ شیمیایی قابلیت آبکاری را ندارند.
3-پوشش گذاری تحت خلا :
پوشش گذاری تحت خلا نیز که با فرایندهای مختلفی صورت می گیرد، از روشهای متداول و رایج جهت پوشش دهی غیر هادیها به ویژه پلاستیک ها میباشد. با استفاده از این روش، پوشش هایی با ضخامت یک نانومتر تا یک میکرون قابل حصول می باشد. به لحاظ نازکی پوشش داده شده با این روش در مقایسه با آبکاری قطعه به روش الکتروپلیتینگ استفاده از لاکهای شیمیایی قبل و بعد از پوشش دهی به منظور دستیابی به یک سطح با کیفیت بالا و محافظت شده ضروری می باشد.
4- الکتروپلیتینگ:
این روش متداولترین روش آبکاری پلاستیکهاست و دارای مراحل مختلف پوشش دهی الکترولس و الکترولیتی است. این روش به تفصیل در زیر آورده شده است.
از بین روشهای فوق، روش پوشش گذاری تحت خلاء و الکتروپلیتینگ بیشترین کاربردها را دارند. در زیر به مقایسه این دو روش پرداخته می شود.
1- در مقایسه با روش پوشش گذاری تحت خلاء روش الکتروپلیتینگ به سرمایه گذاری اولیه کمتری نیاز دارد.
2- چسبندگی فلز به سطح قطعه در آبکاری به روش الکتروپلیتینگ بسیار بهتر از روشهای تحت خلا بوده و در نتیجه پایداری و دوام پوشش داده شده بهتر است.امکان افزایش ضخامت پوشش تا ده میکرون و بالاتر و به دست آوردن خصوصیات فیزیکی لازم بر روی سطحقطعه وجود دارد در حالیکه پوشش های ایجاد شده با روشهای تحت خلا معمولا زیر یک میکرون است و به همین دلیل استفاده از لاکهای محافظ بعد ازپوشش دهی ضروری می باشد.
3- برای جلوگیری از خروج نرم کننده ها، مواد فرار و سایر افزودنیها از سطح یک قطعه پلاستیکی در شرایط خلا در بسیاری از موارد لازم است یک پوشش پلیمری اولیه نیز بر روی قطعه پلاستیکی داده شود که موجب افزایش هزینه خواهد شد.
4- آبکاری سطوح قطعات پیچیده با روش الکتروپلیتینگ راحت تر صورت می گیرد.
5- در روشهای تحت خلا به نیروهای با تخصص بالاتری در مقایسه با روش الکتروپلیتینگ نیاز می باشد.
در مقابل در رابطه با برخی موارد، کاربرد روش استفاده از پوشش دهی تحت خلا به آبکاری با روش الکتروپلیتینگ برتری دارد که اهم آن عبارتند از:
برای مشاهده ادامه مطلب در سایت نویسنده لطفا کلیک کنید.
